Hatırlatma aşısı Turkovac mı olmalı? Turkovac aşısı ne kadar etkili? Koronavirüs salgınına karşı üretilen Türk aşısıyla ilgili kafalarda soru işaretleri var. Koronavirüs salgınında son dönemde ortaya çıkan varyantlarla beraber risk de giderek büyüyor. Aşılar ise koronavirüse karşı en etkili silah olmaya devam ediyor. Turkovac aşısı etkisi ise yapılan çalışmalarla kanıtlandı. Peki TURKOVAC etkisi ne kadar? TURKOVAC ne kadar etkili?
TURKOVAC NE KADAR ETKİLİ?
Doç. Dr. Kaan Yılancıoğlu, “Akıllarda ise aynı soru var: Hatırlatma dozu hangi aşı ile olunmalı? Turkovac etkili bir aşı mı? Bu sorular elbette aşı ile ilgili yapılan klinik çalışmaların bilimsel yayınları paylaşılmadan bilinemez. Fakat aşı çalışmalarını yapan uzmanlar ve sağlık bakanlığının vermiş olduğu bilgilere dayanarak, Turkovac ile yapılan hatırlatma dozu aşıları, kanda antikor miktarının artışını sağlıyor. Bu da aşının çalışıyor olduğunu gösteriyor.” dedi.
VARYANTLARA KARŞI NE KADAR ETKİLİ?
Yerli aşı adayı Turkovac'ın çeşitli varyantlar üzerinde etkinliğine yönelik çalışmalar da yürütülüyor.
Bu çerçevede aşının "Alfa varyantına karşı yüzde 100 etkili olduğu" belirlenirken, izole edilen Delta varyantı üzerindeki incelemeler devam ediyor.
Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış, Prof. Dr. Aykut Özdarendeli tarafından Kovid-19'a karşı geliştirilen Turkovac aşısının İngiliz (Alfa) varyantına karşı etkili olduğunu daha önce yaptıkları çalışmayla ortaya koyduklarını söyledi. Çalış, ERÜ'nün projesiyle Özdarendeli ve ekibinin Delta varyantına yönelik de çalışma başlattığını, bu varyantın izole edilmesinde de başarı elde ettiklerini kaydetti.
İKİ DOZ SİNOVAC SONRASI TURKOVAC HATIRLATMA DOZU ETKİLİ Mİ?
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Aydın, acil kullanım onayı alan ve Şanlıurfa Organize Sanayi Bölgesi'ndeki üretim tesisinde üretilmeye başlanan yerli Kovid-19 aşısı TURKOVAC'a ilişkin açıklamalarda bulundu.
Türkiye'nin hem Osmanlı döneminde hem de Cumhuriyet'in ilk yıllarında aşı ürettiğini ancak 90'lı yıllarda bir duraklama dönemi yaşadığını belirten Aydın, yeniden hıfzıssıhha konusundaki başarılı çalışmalara geri dönüldüğünü söyledi.
Aydın, salgınla mücadelede dış ve iç bariyer olmak üzere iki faktör olduğunu, dış bariyerin maske, mesafe ve temizlik kurallarından, iç bariyerin ise kişinin savunma hücrelerinden oluştuğunu belirtti. Aydın, iç bariyerin kuvvetli olabilmesi için ya hastalığın geçirilmesi ya da kişinin aşılanmış olması gerektiğine işaret etti.
Prof. Dr. Aydın, şu ana kadar Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına 123 milyon doz aşı uygulandığını, bunun ciddi bir maliyeti olduğunu belirterek yerli ve milli aşı kullanınca maliyetin önemli bir oranının ülkeye kalacağını söyledi.
Bunun yanında Türkiye'de yeni doğan çocuklara 13 farklı aşı uygulandığına dikkati çeken Aydın, TURKOVAC için oluşturulan aşı üretim teknoloji altyapısının oluşturulmasının başka hadiselerdeki moleküler ve genetik çalışmalar için altyapı oluşturacağını ifade etti.
"Toplumsal immünizasyonun yüksek düzeye ulaşmasına katkı sağlayacağını düşünüyorum"
Prof. Dr. Aydın sözlerini şöyle sürdürdü:
"Biz milletimizi kendi aşımızla buluşturan 9'uncu ülke olduk. Burada kıymetli bir şey daha var. Aşı karşıtlığı anlamında söylemiyorum aşı tedirginliği içinde olan, 'Ben yerli ve milli aşıyı bekliyorum.' diyen bir grup vardı. En azından bu grubun beklentileri karşılandığı için aşı hemen uygulanmaya başlandığında hızlı şekilde randevu alıp aşılanma potasına girerek ikinci ve üçüncü dozların ve toplumsal immünizasyonun yüksek düzeye ulaşmasına katkı sağlayacağını düşünüyorum."
TURKOVAC'un Sinovac aşısına benzeyen bir inaktif aşı olduğunu belirten Aydın, hazırlanması, hayvan deneyleri ve faz çalışmalarına kadar tüm aşamalarının Türkiye'de bir yıllık bir süre içerisinde tamamlandığını ifade etti.
Prof. Dr. Aydın, aşının etkinliğine ilişkin de şunları kaydetti:
"Yapılan çalışmanın benzeri olan Çin aşısıyla karşılaştırılması uygundu ve neticede de o şekilde yapıldı. Öncelikle Çin aşısıyla benzer ve ondan daha üst düzeyde bir etkinliğinin olduğunu biliyoruz. Güvenilirlik problemi söz konusu değil. Bir diğer taraftan 3'üncü doz yani hatırlatma dozu olarak yaptığımızda antikor sayısını 4-5 kat artırabilme özelliğini biliyoruz. Böyle olunca da bugünden sonra Çin aşısı dediğimiz Sinovac aşısının hatırlatma dozu veya ilk doz olarak rahatlıkla TURKOVAC kullanılabilir."
TURKOVAC FAZ ÇALIŞMALARI VE DEĞERLENDİRMELER
İlk çalışmalar
Özdarendeli'nin SARS-CoV-2'yi izole etmesi ve gen haritasını çıkarmasıyla[8] aşı çalışmaları başladı.
Faz-1 ve Faz-2
Aşının Faz-1 çalışmaları 44 gönüllü, Faz-2 çalışmaları ise 250 gönüllü üzerinden yürütüldü.Çalışmalar sonucunda, Sinovac'ın ürettiği CoronaVac aşısından daha etkili olduğu belirtildi.
Faz-3
Nisan 2021 ayında, Faz-2 çalışmalarının ikinci doz uygulaması tamamlandığı ve Faz-3 çalışmaları için gönüllüler arandığı belirtildi. Aşının ekimde üretim, kasımda ise acil kullanım onayının alınması öngörüldü.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yerli Covid-19 aşısı TURKOVAC'ın Faz-3 çalışması için gönüllü olmak üzere 846 bin 451 kişinin başvurduğunu bildirdi.
22 Haziran 2021'de Faz-3 çalışması için ilk aşı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da video konferans ile katıldığı Ankara Şehir Hastanesi'nde uygulandı. Aşının ismi de bu tarihte duyuruldu.
Ağustos 2021'de Özdarendeli, aşının İngiliz (Alfa) varyantına karşı yüzde yüz etkili olduğunu belirtti.
Faz-3 çalışmaları devam ederken CoronaVac ile karşılaştırmalı çalışmalar başladı.
9 Eylül 2021'de Fahrettin Koca, aşının acil kullanım onayına müracaat edecek duruma geldiğini ve onay alması halinde ekim ayında seri üretime geçilebileceğini duyurdu.
25 Kasım 2021'de Fahrettin Koca, aşının Acil Kullanım Onayı başvurusunun yapıldığını açıkladı.
Uluslararası çalışmalar
Faz-3 çalışmalarının Azerbaycan, Polonya, Macaristan, Özbekistan, Pakistan, Arjantin, Kolombiya, Paraguay, Kırgızistan, KKTC ve Malezya'da yürütülebileceği belirtildi.
