Tuz, sodyum ve klor olmak üzere iki elementten oluşan kristal bir mineraldir; tuzlu su buharlaştırılarak veya yeraltı tuz madenlerinden katı tuz çıkarılarak üretilir. Tuz, gıdaları tatlandırmak için yaygın olarak kullanılmasının yanında içeriğindeki sodyum, sıvı dengesi, sinir iletimi ve kas kasılması gibi çeşitli biyolojik işlevlerde de önemli bir rol oynar. Bununla birlikte, çok fazla sodyum tüketimi kan basıncını yükselterek kardiyovasküler hastalıklara yol açabilir. Uzman Diyetisyen Aslıhan Küçük Budak konu hakkında bilgiler verdi.
Kaya tuzu, son yıllarda, fazla miktarda tuz tüketiminin zararlarının anlaşılmasıyla sofra tuzuna alternatif olarak kullanılan ve daha az zararlı olduğuna inanılan bir tuz türüdür. Peki gerçekten öyle midir? Buyurun bakalım…
Sofra tuzu
Sofra tuzu, en yaygın olarak kullanılan tuz türüdür. Yeraltı yataklarından çıkartılır, yabancı maddelerden arındırmak için yüksek oranda rafine edilir ve topaklanmayı önleyici katkı maddeleri eklenir. %97 veya daha yüksek oranlarda sodyum klorür içeren sofra tuzu, iyot ile zenginleştirilir. Sofra tuzuna iyot eklenmesiyle, yaygın bir halk sağlığı sorunu olan hipotiroidizm, zihinsel engellilik, endemik kretenizm gibi iyot eksikliği hastalıklarına karşı etkili bir önlem alınmaktadır.
Kaya tuzu
Kaya tuzunun en yaygın kullanılan türü Himalaya tuzudur. Himalaya tuzu, doğal olarak pembe renkli olan ve Pakistan'daki Himalayalar yakınlarında çıkarılan bir tuz türüdür. Himalaya tuzu, sofra tuzuna göre daha az zararlı olduğu düşüncesiyle tercih edilse de Himalaya tuzu da yüksek oranlarda sodyum içermektedir dolayısıyla sofra tuzu yerine kaya tuzu kullanılması, yüksek sodyum tüketiminin neden olduğu kardiyovasküler hastalık riskinin önüne geçemez. Bununla birlikte, Himalaya tuzunun doğal hasat süreci, normal sofra tuzuna göre daha fazla miktarda mineral ve eser element içermesini sağlar ancak bu miktarlar sağlık üzerine olumlu etki edemeyecek kadar az miktardadır.
Hangi tuzu tercih edelim?
Sofra tuzu yerine kaya tuzu tercih edilmesinin tek faydası topaklanmayı önleyici katkı maddelerinden kaçınmak olacaktır ancak iyotlu sofra tuzunun iyi bir iyot kaynağı olduğu ve günlük iyot ihtiyacının karşılanmasına büyük bir destek sağladığı unutulmamalıdır. Tuz tüketimi konusunda Dünya Sağlık Örgütünün günlük 5 g tuz önerisi dikkate alınmalıdır ve iyot uçucu bir element olduğundan kayıpların yaşanmaması için iyotlu tuzlar koyu renkli kaplarda ve karanlık yerlerde saklanmalıdır ayrıca yemeğe yemek piştikten sonra eklenmelidir.
