Kuzey Makedonya'nın Manastır şehrinde bulunan tarihi Kadı Mahmud Camii (Yeni Cami), geçtiğimiz günlerde "Hristiyan ve İslam Kültür Mirası Müzesi"ne dönüştürülme kararıyla gündeme geldi. Bu karar, Kuzey Makedonya Türkleri ve Müslüman cemaatinden büyük tepki topladı. Camii, 1558 yılından beri ibadete açık olup, tarih boyunca Manastır Müslümanları için manevi bir merkez olmuştur. Ancak şimdi, caminin müzeye dönüştürülmesi, bu kültürel mirası korumak ve yaşatmak adına ciddi endişelere yol açtı.
İslam Dini Birliği'nden Sert Tepki
Kuzey Makedonya İslam Dini Birliği, "İyi Niyet Mektubu" başlığıyla yaptığı açıklamada, Kadı Mahmud Camii'nin müzeye dönüştürülmesine karşı olduklarını vurguladı. Birlik, caminin kutsal ruhuna aykırı her türlü faaliyetin derhal durdurulmasını talep etti. Yapılan açıklamada, "Müslüman cemaatinin temsilcileri olarak, Yeni Cami’nin müzeye dönüştürülmesine yönelik bu girişime şiddetle karşı çıkıyor ve bu teröre derhâl son verilmesi çağrısında bulunuyoruz." ifadeleri kullanıldı.
Kültürel Mirasın Korunması Gerekiyor
Yeni Cami'nin müzeye dönüştürülmesi kararı, uzun süredir camiyi kapalı tutan Kuzey Makedonya Kültür Bakanlığı'nın bir başka adımı olarak öne çıkıyor. Bakanlık, camiyi yıllarca "Sanat Galerisi" olarak kapalı tutmuşken, şimdi de cami, Manastır Enstitü ve Müze Kurumu tarafından müzeye dönüştürülmüş durumda. Bu durum, caminin tarihi ve dini önemini göz ardı eden bir yaklaşım olarak değerlendiriliyor.
Salih Murat'tan Hukuki Tepki
Makedonya Türkleri Hak ve Demokrasi Hareketi'nin Avrupa Cephesinden seçilen Kuzey Makedonya Milletvekili Salih Murat da, caminin müzeye dönüştürülmesine tepki gösteren isimlerden biri oldu. Murat, bu kararın, ülkenin temel değerlerine, anayasasına ve uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirtti. Ayrıca, "Yeni Cami, Osmanlı döneminden günümüze kadar Manastır Müslümanlarının manevi yaşamının merkezi olmuştur. Komünizm döneminde dahi kapatılmayan bu cami, bağımsızlık sonrası 1998’de çıkarılan denasyonalizasyon yasasıyla da statüsü kanunla korunmuş bir ibadethanedir." şeklinde açıklama yaptı.
Kültürel Yanlışlık ve Acil Eylem Çağrısı
Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp'te faaliyet gösteren Köprü Kültür Sanat ve Eğitim Derneği, hükümetin ve ilgili bakanlığın bu kararı kınadığını belirtti. Dernek, "Kadı Mahmud Camii'nin hukuksuz bir şekilde müze ilan edilmesi asla kabul edilemez. Bu karar, kültürel mirasımıza ve toplumumuzun birlikte yaşama kültürüne büyük zarar veriyor. Yetkililer, bu yanlışlıktan derhal dönmelidir." ifadelerini kullandı.
Genç Kalemler Derneği'nden Kınama
Gostivar’da faaliyet gösteren Genç Kalemler Derneği de, alınan kararın kabul edilemez olduğunu belirtti. Dernek, kararın gözden geçirilmesini ve bu yanlıştan geri dönülmesini talep etti.
Kuzey Makedonya'da yaşanan bu gelişmeler, yalnızca bir dini yapının kaderini değil, aynı zamanda farklı kültürlerin bir arada yaşama kültürünü de etkileme potansiyeline sahip. Kamuoyunda büyük yankı uyandıran bu kararın ardından, tepkilerin büyümesi ve hükümetin bir çözüm bulması bekleniyor.
YTB Başkanı Eren Manastır'daki Yeni Cami'nin müze olarak hizmete açılmasına tepki gösterdi
YTB Başkanı Abdullah Eren Kuzey Makedonya'nın önemli şehirlerinden Manastır'da bulunan Kadı Mahmud Cami olarak da bilinen Yeni Cami'nin sözde "Hristiyan-Müslüman Kültür Mirası Müzesi" olarak hizmete açılmasına tepki gösterdi.
Kuzey Makedonya'nın Manastır şehrinde bulunan ve 16. yüzyılda inşa edilen Kadı Mahmud Cami olarak bilinen tarihi Osmanlı eseri Yeni Cami, alınan bir kararla sözde "Hristiyan-Müslüman Kültür Mirası Müzesi" olarak hizmete açıldı. Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanı (YTB) Abdullah Eren alınan bu karara sert bir tepki göstererek sosyal medya hesaplarından açıklamalarda bulundu. Kadı Mahmud Cami'nin aslî fonksiyonundan koparıldığını belirten Eren, K. Makedonya makamlarının alınan bu karardan bir an önce dönmeleri gerektiğini söyledi.
K. Makedonya'daki soydaş ve kardeş toplulukları her zaman destekleyerek yanlarında olduklarını vurgulayan Eren açıklamasında şunları kaydetti: "Kuzey Makedonya'nın önemli şehirlerinden Manastır'da (Bitola) ecdad yadigarı Kadı Mahmud Cami olarak da bilinen Yeni Cami'nin alınan haksız bir karar neticesinde sözde "Hristiyan-Müslüman Kültür Mirası Müzesi" adı verilmek suretiyle aslî fonksiyonundan koparılması kabul edilebilir bir durum değildir. K. Makedonya makamlarının alınan bu karardan bir an önce dönmelerini, Yeni Cami'nin ibadethane özelliğinin tanınarak müslümanlara tahsis edilmesini temenni ediyorum. Türkiye olarak K. Makedonya'daki soydaş ve kardeş topluluklarımızın her daim yanlarında olduğumuzu da özellikle ifade etmek istiyorum."
