Özbekistan'da 27 Ekim 2024 tarihinde yapılacak olan parlamento seçimleri, ülkenin siyasî manzarasını köklü bir şekilde değiştirecek. Özbekistan Merkez Seçim Komisyonu, Yasama Meclisi seçimlerine beş siyasî partinin katılacağını açıkladı. Partiler şu şekilde sıralandı:
Milli Yükseliş Demokrat Partisi, Halk Demokrat Partisi, Liberal Demokrat Partisi, "Adalet" Sosyal Demokrat Partisi ve Özbekistan Ekoloji Partisi.
Bu seçimler, yeni yürürlüğe giren seçim yasası çerçevesinde, çoğunlukçu ve orantılı nispi temsil sistemine göre gerçekleştirilecek.
ÖZBEKİSTAN'DA YENİ SEÇİM SİSTEMİ
Özbekistan'da bu yıl ilk kez uygulanacak olan seçim yasası, Yasama Meclisi'ne seçilecek 150 milletvekilinin yarısının çoğunlukçu, diğer yarısının ise orantılı nispi temsil sistemine göre belirleneceği bir reformu içeriyor. Yeni düzenlemeye göre, milletvekili adayı listelerinde kadınların oranı en az yüzde 40 olacak ve parti üyesi olmayan adaylar da listeye dahil edilebilecek.
ÖZBEKİSTAN'DA İLK KEZ
Söz konusu seçim yasasına göre, Özbekistan'daki siyasî partilerin milletvekili adayı listelerinin en az yüzde 40'ı kadınlardan oluşacak. Ayrıca, partilere üye olmayan adaylar da listeye dahil edilebilecek. Bu değişiklik, ülkenin siyasî temsilini daha kapsayıcı hale getirmeyi hedefliyor.
ÖZBEKİSTAN'DA KİMİN KADERİ DEĞİŞECEK?
27 Ekim'deki seçimlerde en fazla oy alan parti, başbakan adayını belirleme hakkına sahip olacak ve bu aday, devlet başkanının onayına sunulacak. Bu durum, seçimlerin sonucunun ülkenin siyasî geleceği üzerinde büyük bir etkisi olacağını gösteriyor.
"ÇOĞUNLUKÇU-ORANTILI" SİSTEME GEÇİŞ
Özbekistan'da bugüne kadar uygulanan çoğunlukçu seçim sisteminin yerini alacak olan yeni "çoğunlukçu-orantılı nispi temsil" sistemi, 31 Ekim 2023'te kabul edildi ve 24 Kasım'da Senato tarafından onaylandı. Aralık 2023'te Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev tarafından imzalanarak yürürlüğe giren yasa, ülkedeki siyasî dengeleri yeniden şekillendirecek.
20 MİLYON SEÇMEN, 5 PARTİ VE YENİ SEÇİM SİSTEMİ
Yaklaşık 20 milyon seçmenin bulunduğu Özbekistan'da, 2019'da yapılan son parlamento seçimlerinde mevcut partiler arasında ciddi bir rekabet yaşanmıştı. Bu yılki seçimler, ülkenin siyasî manzarasında önemli değişimlere yol açabilir.
