Siyanür nedir? Siyanür zehirlenmesi nasıl anlaşılır? Siyanür nerelerde kullanılır? sorularının yanıtlarını haberimizde bir araya getirdik. Yaklaşık yüz yıl önce Yeni Zelanda'da ticaret amaçlı kullanılan siyanür, dünya çapında genellikle altın ve gümüş ekstraksiyonunda kullanılıyor. Ancak amacına uygun kullanılmadığı takdirde ölüme neden oluyor. Dün ajanslara düşen bir haberde İzmir'de yaşayan bir gencin ailesini siyanür ile zehirlediği görülüyordu. Bunun üzerine pek çok vatandaş siyanür hakkında bilgi sahibi olmak için araştırma yapıyor. Peki, Siyanür nedir? Siyanür zehirlenmesi nasıl anlaşılır? Siyanür nerelerde kullanılır? İşte, siyanür hakkında tüm merak edilenler...
Siyanür nedir?
Kimyasal anlamda siyanür, bir karbon ve bu karbona bağlı üç azot atomu içeren bileşiklere verilen isimdir. Siyanürün organik ve inorganik şekilde bulunduğu bilinmektedir. Endüstriyel anlamda üretilip, yine bu alanlarda kullanılan siyanür de oldukça faaldir. Siyanür, hidrosiyanik asit ve bu asitten türeyen metal tuzlarından meydana gelmektedir. Siyanürün kendisi ve türevleri, zehir maddeleridir.
Siyanür, hidrosiyanik asit ve bu asitten türeyebilen metal tuzlarının genel adıdır. Hepsi şiddetli zehirlidir. En önemlileri, sodyum siyanür ve potasyum siyanürdür. Endüstride ısıtılmış kuru karbonlar üzerinden, amonyak (NH3) ve CO gazlarının karışımı geçirilerek elde edilirler.
HCN (Hidrosiyanik asit), acı badem kokusunda çok uçucu bir sıvıdır. 28 santigrat derecede kaynar. Sudaki çözeltisi çok zayıf asittir.
Siyanür ve bileşikleri kimyasal yollarla üretilebildiği gibi, bazı bitkiler ve hayvanlarca da üretilmektedir. Siyanürü doğal olarak üreten birçok bitki, bakteri ve böcek vardır. Kiraz, badem, kayısı, şeftali, erik, fasulye, patates, turp, lahana, şalgam, brokoli ve mısır siyanürlü bileşikleri doğal olarak üretmektedir.
Ailesini siyanür içirerek öldüren genç bakın kim çıktıYaşamSiyanür zehirlenmesi nasıl anlaşılır?
Siyanür zehirlenmesinin ortaya çıkışı, kullanılan zehirin tipine göre değişir. Hidrojen siyanür en hızlı etki eden tiptir. Belirtiler saniyeleri, ölüm ise dakikaları bulur.
Siyanür zehirlenmesi, asıl olarak siyanür içeren maddelerin ağız yoluyla alınması ile gerçekleşir. Bunun dışında solunum ve deriden emilim yoluyla da zehirlenme olabilir. Solunum yolu ile siyanür zehirlenmesi en tehlikeli olanıdır, çünkü bronşiyal mukoza ve alveollerden toksik dozda emilim çok hızlı gerçekleşmektedir.
Siyanür zehirlenmesinde en duyarlı organlar merkezi sinir sistemi ve kalptir.
Zehirlenmede klinik çok çeşitli bulgular vermektedir. Hafif derece zehirlenmede belirtiler nonspesifiktir; kuvvetsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma görülmektedir. Bulantı ve kusma siyanür tuzlarının mide mukozasında oluşturduğu bölgesel irritasyona bağlıdır.
Temas sürdükçe bilinç kaybı, konvülziyonlar ve santral apne gelişir, nabız bu düzeyde genellikle hızlıdır.
Siyanür nerelerde kullanılır?
Siyanür ve siyanür çeşitleri birçok sanayi alanında tüketilir. Yaygın olarak hidrosiyanik asit siyanürü kimyasal madde üretiminde, hayvan yeminde ve haşere ilaçlarında kullanılır. Sodyum siyanür ise genellikle madencilikte olmak üzere kimya sanayi ve optik endüstrisinde de kullanılır.
Madencilikte siyanür kullanımı 1880’li yıllara dayanmaktadır. Özellikle metallerin üretiminde kullanılan siyanürün, günümüzde altın ve gümüş üretiminde çevreye zararı olmayan alternatifi vardır; bu alternatiflere örnek olarak tiyo üre verilebilir. Ancak üretim sonucu oluşan artıklardaki siyanürü uzaklaştırmak INCO prosesi ile mümkündür . Bununla birlikte siyanür bozundurma ünitesi bulunmayan tesislerde siyanür artıklarının, yeraltı sularına karışma ihtimali vardır.. Dünyanın en güvenli sayılan siyanürlü altın işletmelerinde bile çevre felaketleri gözlenmiştir. Ancak uygun bozundurma ünitesi (INCO) ve standartlara uygun olarak yapılmış bir atık barajı ile bu tür problemler bertaraf edilebilmektedir.
