Bolivya’da gerçekleşen görev değişimi, kimine göre darbe kimine göre yarı darbenin üzerinden çok geçmedi. Venezuela’da net bir şekilde meselenin petrol olduğu ayan beyan ortadayken Bolivya’nın darbe getirisini ilk bakışta ezbere söyleyemedik. Sonra bir de baktık ki Bolivya dünya lityum rezervlerinin yüzde 60’ına sahipmiş…
Hal böyle olunca genel değerlendirme darbenin ya da görev değişiminin lityum nedeniyle olduğu şeklinde yapıldı. Ancak konu bu kadar da basit değil.
Geleceğin enerjisi lityum
Evet lityum günümüzde elektrikli arabalarda, cep telefonlarında, dronlarda, tablet ve laptoplarda hatta depresyon ilaçlarında, kısacası her alanda kullanılıyor. Ama özellikli mevcut li-on piller elektrikli araçların kapasitesini kaldıramadığı gibi gelişen cep telefonu ve drone teknolojisine de ayak uydurmakta zorlanıyor. Bilim adamları sıvı haldeki bu pilleri katı hale getirmeyi uzun süredir deniyorlar. Ve çok önemli aşama kat ettiler. Katı lityum pillerin kullanımı kısa dönemde gerçekleşecek bir yenilik olarak duyuruluyor. Ve katı lityum piller, mevcut li-on pillerin kullanım ömrünü ve kapasitesini neredeyse 100 kata kadar çıkaracak. Yani lityumun, yakın gelecekte enerji kaynağı olarak petrolün yerini alması uzak bir ihtimal değil. Petrol neredeyse orada karışıklık olur, darbe olur, terör olur ve ABD bir bahaneyle oraya çöker tezi de petrolün yerini lityuma bırakarak Bolivya’da vücut buluyor kısacası…
Üreticiler hisselerini katladı bile
Bunu destekleyen birkaç örnek de vermek lazım. Dünyanın en çok li-on pil üretimini yapan şirketlere baktığımızda tablo biraz daha netleşiyor. İlk sırada bulunan Güney Koreli LG Chem’in ana müşterileri arasında Volkswagen, General Motors, Ford, Volvo, Renault, Nissan, Hyundai ve Kia bulunuyor.
Uzun zamandır yatay seyreden LG Chem hisseler, Bolivya’da karışıklığın başlamasıyla beraber 300 bin won seviyesinde 320 binleri gördü bile.
Bir diğer örnek Panasonic. BMW ve Toyota’nın baş tedarikçisi olan firma da kısa süre içinde hisse değerlerinin 900 yen seviyesinden 1000’in üzerine çıkardı.
Diğer büyük üretici Tesla da Bolivya’da karışıklığın başladığı ve yönetimin değiştiği süre içinde değerinin 250 dolardan 350 dolara çıkardı bile…
Çin'e büyük darbe vurdular
Bu şirketler içinde bir de istisna var. Çinli BYD… BYD’nin hissleri ise rakiplerinin değerlerini katladığı dönemde 47 yuandan 40’a düştü.
Bu noktda Bolivya’da yaşananları daha iyi anlamak için yeni bir denklem daha çıkıyor ortaya. Kuşak-yol projesi, ya da diğer adıyla Yeni İpek Yolu… “İpek Yolu nere, Bolivya nere” diyebilirsiniz. Çin’in tüm Asya pazarının yanı sıra adeta Avrupa ve Afrika pazarını örümcek ağı gibi sarmayı hedeflediği proje ABD’yi tüm denklemlerden çıkarmasıyla biliniyor. Ve Kuşak Yol Projesi kapsamında Şubat ayında Çin ve Bolivya arasında çok kritik bir anlaşma imzalanmıştı. Yaklaşık 10 milyon ton lityum rezervi olduğu tahmin edilen Uyuni tuz yatakları Çinli TBEA şirketine verildi. İki ülke arasındaki bu anlaşma finans çevrelerinde Suudi petrol şirketi Aramco’nun halka açılmasıyla neredeyse eşdeğer bir hareket olarak yorumlandı. Geçici hükümetin başına gelen Jeanine Anez’in ise bu anlaşmayı askıya alması bekleniyor. Bolivya’yı yorumlarken bu detaylara bakmakta fayda var.
Kaynak: Taha Dağlı / Haber7
