Geçmişte terör olaylarıyla gündeme gelen Batman'da, tesis edilen huzur ortamı ve hayata geçirilen yatırımlarla büyük bir dönüşüm sağlandı.
Türkiye'de 1935 yılında yürürlüğe giren 2804 sayılı Kanun ile Maden Tetkik ve Arama Enstitüsünün (MTA) kurulmasıyla Raman Dağı'nda jeolojik çalışmalara başlanan kentte, Yakıtlı köyü yakınlarında Avusturya'dan alınan "Trauzel Kulesi" ile ilk defa farklı bir teknoloji kullanılarak gerçekleştirilen sondaj çalışması sonucu 17 Ocak 1946'da 1361 metrede petrol bulundu.
Raman-8 ismi verilen kuyudan 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün katıldığı törenle 8 Mart 1948'de petrol çıkarılmaya başlanırken zaman içinde açılan kuyu sayısındaki artışla 1953 yılında Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Batman Bölge Müdürlüğü, 1955 yılında Türkiye'nin ilk petrol rafinerisi olan Tüpraş Batman Rafinerisi kuruldu. Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin (BOTAŞ) kurulmasıyla bu kuruluşlarda çok sayıda kişi istihdam edildi.
84 yıl önce 17 haneli köy iken bölgede petrol bulunmasıyla kaderi değişen Batman, 1937 yılında köy iken bucak, 1957'de ilçe, 16 Mayıs 1990'da il oldu.
Günlük 41 bin varil petrol üretimiyle ham petrol üretiminin yüzde 40'ını gerçekleştiren kent, ülke ekonomisine önemli katkı sağlıyor.
307 girişimci sırada bekliyor
1640 dönüm üzerine kurulan Batman Organize Sanayi Bölgesinde (OSB) 2002 yılında sadece bir un fabrikası bulunurken, altyapının tamamlanması ve devletin sunduğu yatırım teşvikleri sayesinde fabrika sayısı her geçen gün artarak, 130'a ulaştı.
9 bin kişinin istihdam edildiği OSB'de ayrıca 170 girişimcinin arsa talebinin karşılanması için 2 bin dönüm alanda kamulaştırma yapıldı. 9 firmanın inşaat aşamasında, 72 firmanın ise proje aşamasında olduğu OSB'de yatırım yapmak için 307 girişimci sırada bekliyor.
Batman'da ihracat 2002'den bu yana yaklaşık yüzde 40, dış ticaret hacmi de yaklaşık 3,5 kat artış gösterdi.
2007 yılında üniversite açıldı
2007 yılında kurulan Batman Üniversitesi, bünyesindeki 9 fakülte, bir enstitü, 3 yüksekokul, 7 meslek yüksekokulu, 17 araştırma ve uygulama merkezi, yaklaşık 13 bin öğrenciye eğitim olanağı sunuyor. Üniversitenin 1000 civarında kadrolu akademik ve idari personeli bulunuyor.
Tekstilde atak
2012 yılında 5 atölye ve 750 çalışan ile tekstil üretiminin başladığı Batman'da devletin bölgeye sunduğu teşvik destekleriyle sektör, 263 işveren firma ve yaklaşık 40 bin çalışan sayısıyla çok güçlü bir üretim kapasitesine ulaştı.
Teşvik uygulamasıyla bedava arsa tahsisi, makine desteği, sigorta primi, enerji ve vergi indirimi sayesinde tekstil yatırımcısının yönünü çevirdiği Batman, Türkiye İş Kurumu, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığının ve Dicle Kalkınma Ajansının (DİKA) sağladığı ilave destekle "tekstil üssü" olma yolunda ilerliyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı öncülüğünde yürütülen çalışmalar sonucu Batı Raman bölgesinde 3 bin dönüm alan üzerinde Batman Tekstil OSB kurulması kararı alındı.
Batman, Tekstil OSB'nin de faaliyete geçmesiyle istihdamı daha da artırmayı hedefliyor.
Hasankeyf yeni yerleşim yerine taşındı
Ilısu Barajı'nın tamamlanmasıyla su altında kalacağı için Hasankeyf'teki tarihi eserler, yeni yerleşim birimine taşınarak ilçenin tarihi ve kültürel dokusunun korunması sağlandı.
Ilısu Barajı HES Projesi kültürel varlıkları koruma ve kurtarma çalışmaları kapsamında Zeynelbey Türbesi, Artuklu Hamamı, İmam Abdullah Zaviyesi, Orta Kapı, Kızlar (Eyyubi) Camisi Doğu ve Batı Bloku, Kızlar (Eyyubi) Camisi Kuzey ve Güney Duvarı, Süleyman Han Camisi Külliyesi, taç kapı ve çeşme, Süleyman Han Camisi külliyesi, minaresi ve Er-Rızk Camisi 3 kilometre uzaklıktaki yeni yerleşim alanına taşındı.
Yaklaşık 6 milyar lira kaynakla 3 bin dekar alanda kurulan yeni yerleşim yerinde, kamu binaları ve birçok sosyal tesisin yanı sıra bölge mimarisine uygun modern iş yeri ve konutlar inşa edildi.
Ilısu Barajı'nın su tutmaya başlamasının ardından göl sahasında kalan Hasankeyf ilçesindeki tarihi eserleri görmeye gelecek yerli ve yabancı turistler için 3 liman inşa edildi.
Yeni yerine taşınan Hasankeyf'e ulaşımı sağlayacak, aynı zamanda Batman-Midyat yolunda yapılan Hasankeyf varyantı baraj gölet geçişi sorununa çözüm olacak Hasankeyf-2 Köprüsü, Dicle Nehri üzerinde inşa edildi.
Köprü, 1001 metrelik uzunluğuyla Türkiye'nin en uzun köprüleri arasına girdi. Bölünmüş yol standardındaki köprüde yayalar için de bir geçiş yolu bulunuyor.
Maksimum ayak yüksekliği 90 metre, maksimum açıklığı 168 metre olan köprü, hibrit tasarıma sahip olarak yapıldı. Köprünün 681 metresi dengeli konsol, 320 metresi prefabrik kirişli şekilde inşa edildi.
Batman, Mardin ve Habur Sınır Kapısı arasında bağlantı sağlayan ve yol güvenliğiyle konforu artırılan köprünün açılışı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 17 Nisan'da gerçekleştirildi.
23 milyar lira yatırım
Batman'da eğitim, sağlık, spor, ulaştırma, altyapı, sosyal hizmetler, çevre, şehircilik, sanayi, teknoloji, adalet, kültür, turizm, tarım, orman, enerji ve tabii kaynaklar alanında 20 yılda 23 milyar lirayı aşan yatırım gerçekleştirildi.
Geçmişte terör saldırılarıyla gündeme gelen Batman, artık petrol üretimi, sanayisi, ekonomide lokomotif olan tekstil sektörü, eğitim, sağlık, ulaşım, tarım, spor çevre ve şehircilik gibi her alanda yatırımların sağladığı değişimle adından söz ettiriyor.
Erdoğan açılış yapacak
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yarın katılacağı törenle Türkiye'nin dev yatırımı "Ilısu Prof. Dr. Veysel Eroğlu Barajı ve HES"in açılışı gerçekleştirecek.
Güneydoğu Anadolu Bölgesinde uzun vadeli bölgesel kalkınma planının temel unsuru olarak hazırlanan ülkenin vizyon projesi Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamında temeli 2008'de atılan, Mardin, Şırnak sınırları içerisinde Dicle Nehri üzerinde yapımı tamamlanan Ilısu Prof. Dr. Veysel Eroğlu Barajı ve HES'in yılda, üreteceği 4,12 milyar kilovatsaat enerji ile ülke ekonomisine yaklaşık 3 milyar lira katkı sağlaması hedefleniyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ayrıca Batman'da 1 milyar 36 milyon 969 bin 231 lira bütçe ile yapımı tamamlanan yatırımların da açılışını yapacak.
Açılışı yapılacak tesisler arasında, Batman OSB'de fabrika ve işletmelerden oluşan 36 yatırım, aile sağlığı merkezi, toplum sağlığı merkezi, 112 Acil Sağlık Hizmetleri istasyonlarından oluşan 12 yatırım, 26 okul, 400 öğrenci kapasiteli 2 pansiyon, 2 spor salonu, öğretmenevi, 15 bin kişilik şehir stadı, olimpik ve yarı olimpik yüzme havuzları ile tam olimpik açık yüzme havuzu, spor salonları, sentetik yüzeyli çim ve halı saha, ağaçlandırma, mantar tesisleri, modern et işleme ve paketleme tesisi, susam tohumu, eleme, işleme ve paketleme tesisi, kırsalda modern turizm otel projeleri, İl Halk Kütüphanesi, 112 Acil Çağrı Merkezi binası, İl Jandarma Karakol Komutanlığı binası, İlçe Emniyet Amirliği binalarından oluşan 103 yatırım bulunuyor.
Vali'den açıklama
Batman Valisi Hulusi Şahin, AA muhabirine, Batman'ın petrol bulunmasının ardından hızla büyüdüğünü, son dönemde de ciddi anlamda modernleştiğini ve geliştiğini söyledi.
Şahin, "Batman Türkiye'nin en hızlı büyüyen 4. şehri. Genç bir şehir. 25 yaş altı nüfusa bakıldığında Türkiye'nin 7. şehri." dedi.
Kentte ekonominin ilk etapta petrolle başladığını ancak artık petrolün dışında pek çok unsurun Batman'ı ayakta tuttuğunu dile getiren Şahin, Batman Çayı'nın suladığı çok verimli bir ovada yer almasından dolayı kentte tarımın da önemli bir alan teşkil ettiğini aktardı.
Şahin, tarımın yanı sıra sanayinin de hızlı bir şekilde geliştiğini, Hasankeyf ile turizmin de belirli bir noktaya geldiğini anlatarak, Batman'ın aynı zamanda ticaret yollarının kavşağında bulunduğunu söyledi.
"Batman büyüyen, gelişen, geleceğe umutla bakan bir şehir." diyen Şahin, Batman'ın 1990'lı yılların başında çok sıkıntılı, üzücü olaylara maruz kaldığını anımsattı.
Şehirde çok ciddi terör saldırıları, olayların yaşandığını aktaran Şahin, bunun Batmanlılarda umutsuzluğa sebebiyet verdiğini, kentin hızlı gelişiminin o yıllarda yavaşladığını belirtti.
Şahin, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Batman sosyal problemlerin çok yoğun olduğu bir şehir olarak anıldı. İntiharların, cinayetlerin olduğu bir şehir olarak hep kamuoyunda tartışıldı fakat 2000'li yıllara gelindiğinde Batman yeniden kabuk ve çehre değiştirdi. Hele son 7-8 yıldır terörün Türkiye'nin gündeminden çıkmasıyla artık Batmanlılar geleceğe umutla bakıyor, şehirlerine yatırım yapıyorlar. Şehir hızlı bir şekilde büyümeye başladı. Şehir imarlı ve düzenli bir şekilde büyüyor. Altyapı çalışmaları ve kamu yatırımları da bununla beraber geliyor. Sayın Cumhurbaşkanımızın önderliğinde Batman sağlıktan eğitime, sanayiden sosyal alanlara kadar çok büyük yatırımlar aldı."
"Sanayi parseli talebine yetişemiyoruz"
Batman OSB'nin giderek büyüdüğüne dikkati çeken Şahin, OSB'de 9 bin kişinin istihdam edildiğini söyledi.
Şahin, çalışmaları süren 100'e yakın fabrikanın devreye girmesi ile 25 bin istihdamı da göreceklerini belirterek, tekstil sektöründe de 40 bine yakın kişinin istihdam edildiğini aktardı.
Sanayi parseli talebine yetişemediklerini anlatan Şahin, "Şu anda kayıtlı 300'ün üzerinde sanayi parseli talebi var. Bunların yatırım taahhütleri 2 milyar liranın üzerinde, istihdam taahhütleri 40 binin üzerinde. Bu yüzden de ikinci OSB'nin hazırlıklarını yapıyoruz. Sanayi Batman'da çok önemli. Bu sanayinin içerisinde tekstil çok çok önemli ama gıda, sağlık ve inşaat sektörü gibi çok önemli kalemler de var. Irak, Suriye ve İran gibi komşularımıza da ihracat yapılıyor, katma değer üretiliyor." diye konuştu.
Raman Dağı bölgesindeki 6 bin dekar alanda ikinci OSB için çalışma yürütüldüğünü ifade eden Şahin, bu sayede talepte bulunan girişimcilerin parsel ihtiyacının karşılanacağını kaydetti.
Vali Şahin, Tekstil İhtisas OSB düşüncelerinin de olduğunu anlatarak, bir tekstil geliştirme merkezi üzerinde çalıştıklarını bildirdi.
Batman'ın eğitimde de mesafe aldığını, gençlerin üniversitelere yerleşme oranının arttığını ifade etti.
İkili eğitimi bitirmeye çalıştıklarını, okul yapmak için arsa bulmaya çalıştıklarını aktaran Şahin, kentteki sağlık yatırımlarına ilişkin şu bilgileri verdi:
"Eğitim ve Araştırma Hastanemiz Batman'ın ilk üçüncü basamak sağlık kuruluşu olarak hizmete girdi, çalışıyor ayrıca Batmanlıların yıllardır beklediği 500 yataklı yeni devlet hastanesinin de ihalesi yapıldı. 500 milyon liralık devasa bir yatırım. İhalenin süreçleri var Sağlık Bakanlığının yürüttüğü. Bunların da tamamlanmasıyla yılbaşından önce ilk kazma vurulacak diye düşünüyoruz. O hastanenin de devreye girmesiyle Batman'daki yatak kapasitesi çok artacak."
Şahin, kentte gençlik merkezlerinin sayısını da artırdıklarını, sosyal tesisler, yeşil alanlar yaptıklarını, konserler düzenlediklerini aktardı.
Altyapı yatırımları
"Son 7 ayda yapmış olduğumuz altyapı çalışmalarının toplamı son 7 yılda yapılanın toplamından fazla hem kilometre olarak hem de parasal değer açısından. Bunun dışında bu şehrin içme suyuyla ilgili çok ciddi problemleri vardı, çok sıcak aylarda yüksek katlara su çıkmıyordu. İçme suyu deposu kapasitesini ikiye katladık. Oldukça rahatlama oldu." diyen Şahin, şehrin sağlığını etkileyen klorlama ünitesini de yenilediklerini söyledi.
Şahin, "Çöp konusunda düzenli depolama var hatta düzenli depolamadan elektrik elde ediyoruz. Bu elektrik, belediyeye katkı da sağlıyor. Arıtma ile ilgili problemleri çözmek için proje hazırlayarak Bakanlığa sunduk. Bu da yaklaşık 23 milyon avroluk devasa bir proje." şeklinde konuştu.
Vali Hulusi Şahin, 2019 ve sonrasında yapılan 1 milyar liranın üzerindeki yatırımların toplu açılışının Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından yarın gerçekleştirileceğini belirtti.
Kentin gelişiminde DİKA desteği
DİKA Genel Sekreteri Ahmet Alanlı ise Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda çalışma yürüttükleri 4 ilden birinin de Batman olduğunu belirtti.
Teknik destek kapsamında Batman'ın potansiyelini geliştirmeye çalıştıklarını dile getiren Alanlı, kentte bugüne kadar 117 projeye 113 milyon lira destek verdiklerini aktardı.
Ahmet Alanlı, sanayi, tarım ve turizm ağırlıklı çalışmaların devam ettiğini dile getirerek, "4 ili kapsayan açık bir programa çıktık. 15 milyon liralık finansman destek programı olacak. Batmanımız da buna dahil. Özellikle sanayi sektörü çok yoğun olması dolayısıyla Batman'ın bundan oldukça faydalanacağını düşünüyorum." dedi.
