Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkan Yardımcısı Furkan Metin, Türkiye'nin çok yaşlı ülkeler statüsüne girdiğini belirterek, "Bugün doğan bir çocuğumuz 75 yaşına geldiğinde, nüfusu 54 milyona düşmüş, yarısı 65 yaş üstü olan bir toplumun ferdi olacak." dedi.
TBMM Kadına Karşı Şiddet ve Ayrımcılığın Önlenmesine Yönelik Meclis Araştırma Komisyonu, AK Parti İstanbul Milletvekili Hulki Cevizoğlu başkanlığında toplandı.
Cevizoğlu, çok boyutlu bir sorun alanı olan kadına yönelik şiddet ve ayrımcılığın sadece kadınları değil, dünyadaki tüm toplumları olumsuz etkilediğini belirtti.
Toplumsal sorunların çözümünde kamu politikalarının kanıta dayalı yöntemler geliştirmesi gerektiğini dile getiren Cevizoğlu, "Objektif yöntemlerle elde edilmiş veri ve istatistikler, kadına yönelik şiddetle ve ayrımcılıkla mücadele politikalarının temel dayanağı ve yol göstericisi olmaya devam ediyor. Bu alandaki veriler ne kadar sağlıklı ve güvenilir olursa politika üretmek ve uygulamak de o kadar nitelikli ve güçlü olacaktır." dedi.
"Yüzde 10 civarında 65 yaş üstü nüfusumuz var"
Cevizoğlu'nun konuşmasının ardından TÜİK Başkan Yardımcısı Furkan Metin, komisyon üyelerine sunum yaptı.
Metin, TÜİK'in farklı alanlarda istatistik üreterek bilim insanlarına ve politika yapıcılara kıymetli veriler hazırladığını ifade etti.
Türkiye'nin çok yaşlı ülkeler statüsüne girdiğini dile getiren Metin, şöyle konuştu:
"Yıllarca genç nüfusumuzun avantajını hep konuşurduk ama artık o demografik fırsat penceresi çok hızlı bir şekilde kapanıyor. Bugün itibarıyla yüzde 10 civarında 65 yaş üstü nüfusumuz var. Türkiye'nin 5 yıl önce nüfus projeksiyonunda 'kötü senaryo' dediği senaryomuz şu an 'ana senaryo' oldu. Şu an 'kötü senaryo' dediğimiz senaryo eğer 5-10 yıl sonra 'ana senaryoya' dönerse şöyle bir durumla karşı karşıya kalacağız; bugün doğan bir çocuğumuz 75 yaşına geldiğinde, nüfusu 54 milyona düşmüş, yarısı 65 yaş üstü olan bir toplumun ferdi olacak."
TÜİK Demografi İstatistikleri Daire Başkanı Metin Aytaç da 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Türkiye'deki nüfusun 85 milyon 372 bin olduğunu, bu nüfusun yüzde 50,1'inin erkekler, yüzde 49,9'unun ise kadınlardan oluştuğunu belirtti.
Kadın ve erkeklerin eğitim durumuna ilişkin bilgi veren Aytaç, eğitim seviyesi yükseldikçe kadın ile erkek arasındaki eğitim oranının yaklaştığını söyledi.
Aytaç, cinsiyete göre 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun istihdam oranı 2014 yılında kadınlarda yüzde 26,3 iken 2023 yılında yüzde 31,3'e çıktığını, erkeklerde ise aynı zaman dilimlerinde oranın yüzde 64,6'dan yüzde 65,7'ye yükseldiğini dile getirdi.
Aytaç, "Kadınların iş gücüne katılım oranı yükseköğretim mezunlarında yüzde 68,9'a kadar çıkmış durumda. Eğitim seviyesi yükseldikçe kadınların iş gücüne katılma oranı da orantılı olarak artıyor." diye konuştu.
Kadın ve erkeklerin kazançları arasındaki farka değinen Aytaç, "Yükseköğretim mezunu bir erkek, yükseköğretim mezunu bir kadına kıyasla yüzde 17,9 daha fazla kazanca sahip. Lise mezunlarında erkekler, kadınlara göre yüzde 20 daha fazla kazanç elde ediyor. Her eğitim durumunda erkekler, kadınlara göre daha fazla kazanç, ücret veya maaş alıyor." dedi.
Aytaç, üniversitelerde görevli kadın ve erkek oranına ilişkin olarak da 2000-2001 döneminde yüzde 24,8 olan kadın profesör oranının yüzde 34,6'ya kadar çıktığını, doçentlikte de kadın oranında hızlı bir artış olduğunu belirtti.
İlk evlenme yaşı yükseliyor
İlk evlenme yaş ortalamasının yükseldiğini söyleyen Aytaç, "Ortalama ilk evlenme yaşı 2001 yılında kadınlar için 22,7 iken günümüzde 25,7'ye kadar çıkmış durumda. 2001 yılında erkekler için 26'ydı, bu erkekler için de 28'e çıktı. Erkeklerde ilk evlenme yaşının en yüksek olduğu il Tunceli. Türkiye'de erkeklerin ilk evlenme yaşı 28,3 ama Tunceli'de 31 yaşın üzerine kadar çıkmış durumda. Kadınlar için ilk evlenme yaşımız ortalama 25,7. Burada da yine Tunceli ortalama ilk evlenme yaşında en yüksek olan il durumunda." diye konuştu.
TÜİK Sosyal İstatistikler Daire Başkanı Turgay Altun da kadın ve aileyle ilgili bir araştırma yaptıklarını ve sonuçlarını mayıs sonunda kamuoyuyla paylaşacaklarını bildirdi.
Daha önce yapılmış çalışmalardan veriler aktaran Altun, "Eşi ya da birlikte olduğu erkek tarafından fiziksel veya cinsel şiddete uğramış kadınların oranı yüzde 35 civarında." ifadesini kullandı.
Altun, her eğitim kademesinde şiddet olaylarının yaşandığını ancak eğitim kademesi yükseldikçe şiddet oranının azaldığını tespit ettiklerini belirtti.
