Ankara
Türkiye'nin ileri teknoloji merkezi ASELSAN tarafından, yüksek performanslı askeri sistemlerin ana bileşenlerinden kızılötesi dedektörlerin geliştirilmesi, üretimi ve platformlara entegre edilmesinde önemli aşamalar kaydedildi.

Uzun ve kapsamlı araştırmalar sonucu hakim olunan kızılötesi dedektör teknolojisinde, bilim ve teknolojinin en gelişmiş olanaklarını kullanılıyor. Bu alandaki uygulamalar etkinlik ve üstünlük sağlıyor, genelde başka kritik teknolojilerin üretilmesine zemin hazırlıyor.

 

Sınırlı sayıda gelişmiş ülke ve üreticinin elinde bulunan bu teknoloji, sahip olan ülkenin ulusal koruması altında olup, varlığı gelişmişlik ve üstünlük göstergesi olarak değerlendiriliyor.

Yüksek performanslı askeri sistemlerin ana bileşenlerinden biri olan kızılötesi dedektörler, aynı zamanda farklı sivil uygulamalarda da kullanılabiliyor. Bu teknolojiye sahip ülkeler, gece veya gündüz, özellikle toz, duman ve sis gibi olumsuz hava koşullarında tehdit unsurlarına karşı diğer ülkelere göre daha avantajlı durumda bulunuyor. Bu kapsamda kızılötesi dedektör teknolojisi ülkeler arası güç dengelerini değiştirebiliyor.

Temini maliyetli ve kısıtlamalarla geliyor
Bu teknolojiye sahip olmanın yarattığı avantajlar ve üstünlükler sebebiyle ülkeler, edindikleri bilgi ve teknoloji birikimini diğer ülkelere transfer etmeye sıcak bakmıyor, bunun yerine ürettikleri kızılötesi dedektörleri ürün olarak satma yoluna gidiyor.

 

Kızılötesi dedektörlerin ürün olarak temini, yüksek maliyet ve ihraç izni gibi kısıtlamaları da beraberinde getiriyor. Yurt dışından ithal edilen kızılötesi dedektör kullanılarak oluşturulan herhangi bir sistemin, başka ülkeye ihracı, iznine bağlı oluyor. Bu gibi durumlar kızılötesi dedektör teknolojisinin milli imkanlarla geliştirilmesini zorunlu kılıyor.

Alınan bilgiye göre, ASELSAN, uzun yıllar boyunca kararlı şekilde yürüttüğü çalışmalar sonucunda kızılötesi dedektörlerin geliştirilmesi, üretilmesi ve görev yapacağı platforma entegre edilmesini milli imkanlarla sağladı. Bu teknoloji, Türkiye'de tasarımı ve üretimi yapılan kızılötesi görüntüleme sistemlerinin dedektörlerinin yurt dışı bağımlılığını ortadan kaldıracak.

Füzeler, İHA'lar, MMU'da kullanılacak
Son yıllarda yapılan yoğun Ar-Ge çalışmaları sonucunda orta dalgaboyu kızılötesi bandında çalışan, 640x512 formatında ve 15 mikrometre piksel adımına sahip cıva kadmiyum tellür tabanlı kızılötesi dedektörler ASELSAN’da üretilebilir hale geldi.

 

Bu dedektörler keşif gözetleme, füze arayıcı başlık, hedefleme sistemleri, insansız hava araçları ve Milli Muharip Uçağın (MMU) elektro-optik sistemleri gibi birçok platformda kullanılabilecek.

Bu sayede geliştirilecek elektro-optik sistemlerin performans limitleri ve dolayısıyla Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) yeteneklerinin sınırları düşman unsurlar tarafından tahmin edilemeyecek. Bunun yanı sıra milli olarak geliştirilen kızılötesi dedektör teknolojisi, olası ihraç izni kısıtlarını ortadan kaldırarak savunma sanayisinin uluslararası arenada daha kolay rekabet edebilir duruma gelmesini de sağlayacak.

Hedef, Altay tankının atış kontrol sistemi
Orta dalgaboyu kızılötesi bandının yanı sıra elektromanyetik spektrumun 8-12 mikrometre bant aralığını kapsayan uzun dalgaboyu kızılötesi bandı, oda sıcaklığındaki cisimlerin en fazla yayınım yapması sebebiyle, kızılötesi görüntülemede önem arz ediyor. Uzun dalgaboyu kızılötesi bandı özellikle atış kontrol sistemleri, hedefleme ve keşif/gözetleme uygulamalarına yönelik kara ve hava platformlarında kullanılıyor.

ASELSAN’da son yıllarda uzun dalgaboyu kızılötesi bandında algılama yapmaya yönelik cıva kadmiyum tellür kızılötesi dedektörler üzerine yoğun Ar-Ge çalışmaları gerçekleştirilerek ilk laboratuvar prototipleri elde edildi. Bu dedektörlerin, Altay Tankı Tank Atış Kontrol Sistemi'nde ve MMU'nun ilgili elektro-optik sistemlerinde kullanılması hedefleniyor.

 

Gelinen nokta IDEF'te sergilenecek
Uzun dalgaboyu bant aralığında görüntüleme yapabilen mikrobolometre tipi soğutmasız dedektörlerin Ar-Ge çalışmaları da ASELSAN bünyesinde tamamen milli imkanlarla gerçekleştiriliyor. Silikon tabanlı üretim teknolojisinin sağladığı avantajlar ile soğutucu birimine ihtiyaç duymaması gibi nedenlerden dolayı mikrobolometre dedektörler pek çok sistemde geniş bir kullanım alanı buluyor.

Bu dedektörler Altay ve M60 tankları başta olmak üzere birçok zırhlı araç gözetleme sistemlerinde, UMTAS, OMTAS ve KARAOK füze arayıcı başlıklarında ve termal silah dürbünleri gibi birçok kara, hava ve deniz platformunda yaygın olarak kullanılıyor.

ASELSAN tarafından kurulan mikrobolometre kızılötesi dedektör üretim tesisinde, 17 mikrometre piksel adımlı ve 640x480 formatlı mikrobolometre dedektörlerin ilk prototipleri başarılı şekilde üretildi. Milli imkanlarla geliştirilen dedektörlerin yakın gelecekte ASELSAN sistemlerinde kullanılmaya başlanmasıyla savunma sanayisi açısından kritik öneme sahip bir teknoloji ülkeye kazandırılmış olacak.

ASELSAN, kızılötesi dedektörlerin millileştirilmesi noktasında geldiği aşamayı, 30 Nisan-3 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilecek 14'üncü Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı'nda (IDEF'19) sergileyecek.