AK Parti milletvekilleri tarafından hazırlanan, elektrik enerjisi satışı üzerinden alınan TRT payının kaldırılmasına ilişkin düzenlemeyi de içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunda kabul edildi.
Teklife göre, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda öngörülen değişiklikle, yalnızca bilgisayar programlarına ilişkin olarak sağlanan ve koruyucu programları etkisiz kılmaya yönelik hazırlık hareketlerini yaptırıma bağlayan düzenleme, tüm eser, icra, fonogram, yapım ve yayınları kapsayacak şekilde genişletiliyor.
Bu düzenleme ile telif hakkı sahipleri tarafından izinsiz kullanımları engellemek amacıyla öngörülen teknolojik önlemleri etkisiz kılmaya yönelik ürün ve araçların ticaretini veya tanıtımını yapanlar, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararı gerekçesi de dikkate alınarak, orman içi sulardaki balık tesisleri kurulumunun yasal statüleri oluşturuluyor.
Denizlerde balık, midye ve istiridye yetiştiriciliği yapan tesislerin iskele, depo ve temiz su havuzu kurulumu için karada zaruri ihtiyaç alanları karşılanacak.
Kooperatiflerin, kooperatif birliklerine; kooperatif birliklerinin de merkez birliğine ortak olmadığı takdirde "kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefalet sağlayamayacağı ve kamu kaynaklı tarımsal desteklemelere aracılık yapamayacağı" düzenlemesinin yürürlük tarihi, 1 Ocak 2024 olarak belirleniyor.
İlgili kanunlarda yapılan değişiklikle, elektrik enerjisi satışı üzerinden alınan TRT payı kaldırılıyor.
İşlevselliği kalmayan Elektrik Enerjisi Fonu Anlaşmaları uyarınca taahhüt edilen yükümlülükleri karşılamak üzere getirilmiş hükümler de yürürlükten kaldırılıyor.
Mesleki eğitim stajına devlet katkısı
Mesleki eğitim merkezlerinde 12. sınıfta olan öğrencilerin ücreti, asgari ücretin yüzde 50'sinden aşağı olamayacak.
Mesleklerinde en az 10 yıl usta olarak çalışanlar, iş pedagojisi kursu sınavına doğrudan katılabilecek.
Mesleki eğitim merkezi programı dışındaki okul ve kurumlarda öğrenim gören öğrencilere ödenebilecek en az ücretin; yirmiden az personel çalıştıran işletmeler için üçte ikisi, yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işletmeler için üçte biri; mesleki eğitim merkezi programına devam eden öğrencilere ise ödenecek ücretin tamamı devlet katkısı olarak ödenecek. Bu kapsamda yapılacak ödemeleri 10 eğitim ve öğretim yılına kadar uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Kamu kurum ve kuruluşlarına devlet katkısı ödenmeyecek.
Ayarı doğru olmayan ölçü aletleri
Ölçüler ve Ayar Kanunu'nda yapılan değişiklikle, ani muayenelerde veya ölçü aleti sahibi haricindeki kimselerin müracaatı üzerine yapılan şikayet muayenelerinde ayarı doğru olmayan ölçü aletlerini kullanan kişiye, ölçü aletinin türüne ve kullanıldığı işin niteliğine göre 270 liradan 2 bin 700 liraya kadar idari para cezası verilecek.
Ayrıca bu ölçü aletlerine el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilecek. Ancak ayarın doğru olmaması durumu ölçü aleti sahibi aleyhine sonuç doğuruyorsa bu kişilere idari para cezası verilmeyecek ve ölçü aletlerine el konulmayacak.
Elektrik, su ve gaz sayaçlarının binaların ortak alanında kullanıldığı dikkate alındığında "damgası kopmuş veya bozulmuş ölçü aletini kullanma" fiili ile "ayarı doğru olmayan ölçü aletini kullanma" fiili için dağıtım şirketi ve abone konumundaki vatandaşa doğrudan kusur atfedilemeyecek ve idari para cezası uygulanmayacak; ancak ilgili kurumların kanun ve alt düzenlemeleri kapsamında işlem tesis edilebilecek.
Türkiye Denizcilik İşletmeleri ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğüne ait bazı limanların işletme hakkı verilmesi veya devri yöntemiyle gerçekleştirilen özelleştirilmesi uygulamaları neticesinde imzalanan 49 yıldan az süreli sözleşme süreleri, başvuru gerçekleştirilmesi ve sözleşmeden kaynaklanan tüm yükümlülüklerin yerine getirilmesi ile davalardan vazgeçilmesi halinde 49 yıla kadar uzatılacak.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu bünyesinde "Enerji Dönüşüm Dairesi Başkanlığı" kurulacak.
Buna göre, gaz arzı, bedel iadelerinin gecikmesi gibi tüketicilerin kişisel kusurları haricinde oluşan, lisans ve sertifika sahiplerinin uygulamalarından kaynaklanan tüketici mağduriyetlerinin tazminine ilişkin usul ve esaslar Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından belirlenecek.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, doğal gaz arz güvenliğinin izlenmesinden ve arz güvenliğine ilişkin tedbirlerin alınmasından sorumlu; bu kapsamda piyasada faaliyet gösteren lisans sahibi tüm tüzel kişiler, arz güvenliğine yönelik olarak alınacak tedbirlere uymakla, tesis edilecek işlemlere katkı sağlamakla, ihtiyaç duyulacak bilgi ve belgeleri belirlenen sürelerde Bakanlığa sunmakla yükümlü olacak.
Uzun dönemli Türkiye Ulusal Enerji Planı'nın ilki, düzenlemenin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde olmak üzere, her 5 yılda bir Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) görüşleri de alınarak Bakanlık tarafından hazırlanarak yayımlanacak. Bakanlık, Türkiye Ulusal Enerji Planı çalışmasını dikkate alarak kısa, orta ve uzun dönemde doğal gaz arz güvenliğinin sağlanması için ihtiyaç duyulan tedbirlerin alınmasını sağlayacak.
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu'nda yapılan değişiklikle, esnek çalışma saat ve şartlarına uyumlu olarak Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde çalışan personelin faaliyetlerinin bir kısmını merkez dışında da yürütmesi, sağlanan destek ve muafiyetlerden aynı şekilde faydalanılması hedefleniyor. Buna göre, bölgede yer alan işletmelerde gelir vergisi stopajı teşvikine konu edilen toplam çalışma sürelerinin yüzde 20'sini aşmamak kaydıyla belirtilen durumlar haricinde ilgili personelin bölge dışında geçirdikleri süreler de gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilecek. Yüzde 20 olarak belirlenen bu oranı, Cumhurbaşkanı, belirleyeceği bölgesel ve/veya sektörel alanlarda yüzde 75'e kadar artırabilecek.
Teklifle, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun'da yapılan değişiklikle lisanssız üretim tesislerinin dağıtım sisteminin yanı sıra iletim sistemini de kullanmaları öngörülüyor. İletim seviyesinden bağlanacak üretim tesislerinin mahsuplaşma işlemlerinin yapılabilmesi için de Elektrik Piyasası Kanunu ile uyumlu olacak şekilde değişikliğe gidiliyor.
Kalkınma ajanslarının alacakları
Kalkınma ajanslarının mevzuatla öngörülen gelirden mahrum kalması ve belediyelerin eksik katkı payı ödeyerek borçlu duruma düşmesinin önlenmesi için düzenlemeye gidiliyor. Buna göre, Kalkınma Ajanslarının Hizmetlerine İlişkin Kanun'dan "borçlanma" ifadesi çıkarılıyor. Ajansın söz konusu yasadan kaynaklanan alacakları için uygulanacak yıllık temerrüt faizi oranı için Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun'un uygulanacağı hüküm altına alınıyor.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na eklenen maddeye göre, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlardan, Türkiye Maarif Vakfı, Yunus Emre Vakfı, Türkiye Kızılay Derneği, Yeşilay Cemiyeti ve Yeşilay Vakfında görev alanların bu aylıkları kesilmeyecek. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından fazla veya yersiz olarak yapılan ödemeler borç çıkarılmayacak, çıkarılmış borçların ödenmemiş olan kısımları terkin edilecek ve tahsil edilmiş tutarlar iade ve mahsup edilmeyecek. Bu hükmün uygulanması sebebiyle geçmişe dönük aylık, aylık farkı ve bayram ikramiyesi ödenmeyecek.
Bu kapsamdaki kuruluşlar, ilgili kanunlarında belirtilen şartları haiz olmaları kaydıyla bu düzenleme ile diğer kanunlar uyarınca sağlanan prim teşvik, destek ve indirimlerinden yararlandırılacak ve kanun teklifinin yürürlüğe girdiği tarihten önce yararlanılan prim teşviki, destek ve indirimlerinden usulüne uygun olarak yararlanılmış sayılacak. Teklifin yürürlüğe girdiği tarihten önce SGK tarafından tahsil edilmiş tutarlar iade ve mahsup edilmeyecek, yürürlük tarihinden önceki dönemlere ilişkin ilgili kanunlarla sağlanan prim teşvik, destek ve indirimlerinden geriye yönelik olarak yararlanılamayacak ve yararlanılmış olan prim teşvik, destek ve indirimleri değiştirilemeyecek.
Enerji Verimliliği Kanunu'nda yapılan değişiklikle, tarım ve hizmet sektörleri de enerji verimliliği uygulama proje destekleri kapsamına alınıyor.
Ayrıca aynı kanunda enerji verimliliği uygulama proje desteklerinden yararlanmak isteyenlerin kapsamının belirlenmesi amacıyla "başvuru sahibi", enerji verimliliği uygulama proje desteklerine başvurmak isteyen sanayi, bina, tarım ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişiler olarak tanımlanıyor.
Enerji maliyetlerini düşürmek için yatırım yapmak isteyen söz konusu sektörlerin hibe veya faiz desteği şeklinde desteklenmesine imkan sağlanıyor. Buna göre, bu kapsamdaki destekler hibe veya faiz desteği şeklinde verilecek, verimlilik artırıcı projeleri desteklenme kararı verilen başvuru sahipleri bu projelerini iki yıl içinde uygulayacak.
Canlı spor etkinliklerinde çevrim içi korsan yayınlarla mücadele
Teklifle, canlı spor etkinliklerinde çevrim içi korsan yayınlarla mücadele edilmesi amaçlanıyor.
Buna göre, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeki futbol müsabakalarına ilişkin yayınların internet ortamında hukuka aykırı olarak kullanıma sunulduğunun tespit edilmesi halinde, ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL ve benzeri şeklinde) erişimin engellenmesine TFF Yönetim Kurulu tarafından karar verilecek. Ancak teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilecek. Bu karar, uygulanmak üzere İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'un ilgili maddesi gereğince Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilecek.
Bu karara karşı bir hafta içinde sulh ceza hakimliğine itiraz edilebilecek. Erişimin engellenmesiyle ilgili iş ve işlemleri yapmak üzere TFF bünyesinde idari birim kurulacak ve TFF Başkanı, bu madde kapsamındaki yetkisini idari birimde görev alacak kişilere devredebilecek.
Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışındaki futbol müsabakalarına ilişkin yayınların internet ortamında hukuka aykırı olarak kullanıma sunulduğunun tespit edilmesi halinde, yayın hakkı sahibinin talebi üzerine de bu hüküm uygulanacak. Talebin yapılabilmesi için yayın hakkına ilişkin sözleşmenin TFF'ye bildirilmesi zorunlu olacak.
Elektrikli araç ve şarj istasyonları
Elektrik Piyasası Kanunu'na, "Şarj Hizmeti" başlığı altında elektrikli araç ve şarj istasyonlarına ilişkin kavramlar ekleniyor. Kanunda, "birlikte çalışabilirlik", "elektrikli araç", "sadakat sözleşmesi", "sertifika", "şarj ağı", "şarj ağı işletmecisi", "şarj hizmeti", "şarj istasyonu", "şarj istasyonu işletmecisi" ve "serbest erişim platformu" kavramları tanımlanıyor.
Elektriğin tasarruflu kullanılmasının teşviki amacıyla maliyetlere yönelik bir çalışma yapılacak. Gerekli olan abone grubu için normal tüketim miktarına uygun bir kademe belirlenecek ve oluşan tüketim artışından kaynaklanan ilave maliyetler, bu kademe üstünde tüketim yapan abonelere yansıtılacak.
Teklifle "Türkiye Elektrik Enerjisi Talep Projeksiyonu ve Uzun Dönem Elektrik Enerjisi Üretim Gelişim Planı Çalışmaları" yerine, genel enerji dengesini dikkate alan ve daha geniş kapsamlı, gelecek 20 yıldan daha uzun dönemi kapsayan "Türkiye Ulusal Enerji Planı Çalışması" tanımı yapıldı.
Türkiye Ulusal Enerji Planı çalışması, her beş yılda bir Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve kurum görüşleri de alınmak suretiyle Enerji ve Tabii Kaynakları Bakanlığı tarafından hazırlanarak yayımlanacak.
Bakanlık, Türkiye Ulusal Enerji Planı çalışmasını dikkate alarak orta uzun dönemde arz güvenliğinin sağlanmasını teminen kapasite tahsisi yarışmaları düzenleyebilecek. Kapasite tahsisi yarışmaları kapsamında kurulacak üretim tesisleri için Bakanlık tarafından Türk lirası olarak belirlenecek tavan fiyat üzerinden teklif edilecek en düşük fiyat, yarışma şartlarında belirlenecek süre boyunca YEK Destekleme Mekanizması kapsamında uygulanacak.
TEİAŞ, sistem güvenilirliğinin muhafaza edilmesini teminen ve yeterli kapasite olmaması nedeniyle oluşabilecek bölgesel sistem ihtiyaçlarını karşılamak üzere yan hizmetler anlaşmaları kapsamında yeni üretim tesisi yaptırmak veya mevcut üretim tesislerinin kapasitelerini kiralamak amacıyla ihale yapabilecek.
Şarj hizmetinin sunulması
Teklifle elektrikli araç kullanımının yaygınlaştırılmasına yönelik elektrikli araç ekosisteminin ve bu sisteme dayalı yeterli ve sürdürülebilir elektrikli araç şarj altyapısı ile serbest piyasanın tesis edilmesi amacıyla piyasa faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar belirleniyor.
Buna göre Elektrik Piyasası Kanunu'na getirilen ek madde ile şarj hizmeti; kurum tarafından ticari amaçlı olmamak üzere belirlenen istisnalar dışında, şarj ağı işletmeci lisansı kapsamında kanunlara göre çıkarılan yönetmelikler uyarınca yürütülecek. Şarj ağı işletmeci lisansı sahibi, lisansında belirlenen bölgede veya ülke genelinde oluşturduğu veya oluşturacağı şarj ağına bağlı şarj istasyonu kurulması veya işletilmesi, düzenlediği sertifikalar kapsamında şarj istasyonu kurdurulması veya işlettirilmesi ile elektrikli araç kullanıcıları ile sadakat sözleşmesi yapabilme hak ve yetkisine sahip olacak.
Şarj hizmetinin sağlanmasında asli sorumluluk şarj ağı işletmeci lisansı sahibinin olacak. Şarj hizmetinin, sertifikalı şarj istasyonu işletmecisince sağlanması, şarj ağı işletmeci lisansı sahibinin kanun ve mevzuatlardan kaynaklanan yükümlülük ve sorumluluklarını ortadan kaldırmayacak.
Şarj hizmeti fiyatı, kurum tarafından hazırlanan usul ve esaslar dahilinde serbestçe belirlenecek. Şarj hizmeti fiyatı, rekabeti bozucu veya kısıtlayıcı ya da şarj hizmeti sağlanmasını bozucu veya aksatıcı olmayacak. Şarj hizmeti fiyatının belirlenmesinde şarj istasyonu kurulması ve şarj ağı oluşturulmasına esas yatırım ve işletme maliyetleri, elektrik enerjisi alım maliyetleri ve benzeri maliyetler ile vergi, pay, fon gibi yasal yükümlülükler ve makul ölçüde karlılık dikkate alınacak. Belirlenen şarj hizmeti fiyatı şarj istasyonlarında ve şarj ağı işletmeci lisans sahibi tarafından dijital mecralarda ilan edilecek.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından belirlenen politikalar dahilinde dağıtım şirketleri, şarj ağı işletmecisi ile elektrikli araç üreticisi ve ithalatçılarından temin ettiği verilerden yararlanarak her iki yılda bir, elektrikli araç kullanımı gelişimi ve şarj altyapısı ihtiyacına yönelik projeksiyonlar hazırlayacak.
Halihazırda şarj hizmeti faaliyeti gösteren kişiler, EPDK tarafından çıkarılacak yönetmelik ve düzenlemelerin yürürlüğe girişinden itibaren dört ay içerisinde durumlarını kanuna uygun hale getirecek.
Teklifle; Türk Petrol Kanunu'nda değişikliğe gidilerek petrol hakkının elde edilmesi için yapılan başvuru ve ruhsatlandırma usulüne ilişkin düzenleme yapılıyor. Buna göre Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce başvuruların değerlendirmeye tutulduğu 90 günlük süre 60 güne indirilecek.
Kahramanmaraş'ta OSB alanları belirlendi
Teklife ihdas edilen madde ile Kahramanmaraş'ın Dulkadiroğlu, Onikişubat ve Türkoğlu ilçelerindeki mevcut sanayi alanları, "Erkenez", "Aksu" ve "Türkoğlu 2" adlarıyla organize sanayi bölgesi olarak ilan edilecek.
Belirlenen alanlarda asgari ortak kullanım alanı oranı ve sağlık koruma bandı mesafesi şartı aranmayacak. Bu OSB alanlarında kalan taşınmazların onaylı imar planından gelen müktesep hakları korunacak. Kuruluş protokolünün bakanlıkça onaylanması ve sicili kaydı ile OSB'ler tüzel kişilik kazanacak.
