1999 depreminin 20 gün sonrasında yürürlüğe giren ve mağduriyete neden olan 4759 sayılı kanunun getirdikleri ve götürdükleri, EYT yaş tablosu, SSK, Bağ-Kur, 4C ve son EYT gelişmeleri SGK Uzmanı Özgür Erdursun anlattı.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar problemi gündemi meşgul etmeye devam ediyor. Artık EYT son dakika gelişmeleri kapsamında SSK, Bağ-Kur, 4C gibi yaş tablosu da belli olmaya başladı. Konuyla ilgili konuşan SGK Uzmanı Özgür Erdursun, EYT 40-50 yaş grubu, 1999-2000 yılında girişi yapılan EYT'liler ve tüm merak edilen konuları değerlendirdi. Özellikle merak edilen EYT staj konusu hakkında da bilgi verdi....
EYT için düzenleme TBMM'de görüşülecek. Fakat akıllara takılan bazı soru işaretleri var. İlk sorulardan birisi borçlanma. Borçlanma için henüz bir yasa yok bildiğiniz üzere ancak... Borçlanma primleri Ocak ayı içerisinde artacak. İhtiyaç duyulan prim gün sayısı kadar, yeni yıldaki artışa takılmadan borçlanmaya gitmek yararlı olacak.
Diğer sorunlardan birisi de askerlik borçlanması bildiğiniz üzere. İşe girdikten sonra askerlik görevini ifa edenlerin yalnızca prim ödeme gün sayısını artırıyor, fakat emeklilik tarihi öne çekmiyor. Şubat 2000 tarihinde sigortalı işe başlayıp askerliğini 1999 yılında yapan borçlanarak emekli olabiliyor.
Her şey bir yana peki emeklilikte maaşı artırmada 200 yılı öncesi neden önemli. 1996, 1997, 1998 ve 1999'da yatırılan primler aylığı artırmada önem taşıyor. Emekli aylığını artırmak için 2000 öncesi yüksek tavandan borçlanmakta fayda bulunuyor.
Peki tahmini rakamlara göre 200 250 bin civarında olduğu düşünülen staj mağdurları neden bu kadar mühim. Staj sigortası EYT kapsamına girer mi? Staj süresince yapılan sigorta emeklilikte dikkate alınmadığ için 1999 öncesi staj yapanlar EYT kapsamında yer almıyor.
KISMİ EMEKLİLİK NEDİR?Belli bir yaşa gelmiş fakat çalışma imkanı olmamış insanlar açısından bir kısmi yaştan emeklilik imkanı bulunmaktadır. 8 Eylül 1999 yılından önce yani EYT kapsamında olanlar için kısmi emeklilik şartları 3600 gün, 15 yıl. Erkekler için 55, kadınlar için 50 yaş. Yani bu üç şart aynı anda yerine gelecek.u0026nbsp;
EYT kapsamı hakkında önemli açıklamalarda bulunan SGK Uzmanı Özgür Erdursun, Şu an için EYT kapsamının 1999 yılına kadar genişlemesi ile ilgili bir duyum yok sadece istek var. 1999 yılında çıkan 4447 sayılı kanun büyük depremden sadece 21 gün sonra yürürlüğe girdi.
EYT STAJ MESELESİ MECLİS'E TAŞINDAEYT'lilerin en büyük sorunlarından birisi olan staj başlangıcı hakkındaki problem TBMM'ye taşındı. Kürsüde söz olan bir milletvekili EYT staj meselesi ile ilgili şu sözleri sarfetti.
Staj ve çıraklık meselesinin emeklilik hesabının dahil edilmemesi nedeniyle yaşanan mağduriyetlerin araştırılması ve çözüm önerilerinin belirlenmesi amacıyla vermiş olduğumuz grup önerisi adına söz aldım.
Staj ve çıraklıkta geçen sürelerin emeklilik hesabına dahil edilmemesi gündemde. Ve çözülmesi gereken bir konudur bu. Meslek lisesi, üniversite ve çıraklık okullarında eğitim alan vatandaşların çıraklık sigortaları emeklilik hesabına dahil edilmemekte ve bu nedenle ciddi mağduriyetler yaşamaktadırlar.
Fakat bu konuda vatandaşların çözüm önerilerinin sonuçlanmadığını görüyoruz. Şöyle ki Genel Sağlık Sigortası kanuna baktığımız zaman aday çırak, çırak ve bu meslekteki eğitim gören öğrenciler ya da üniversitedeyken çalıştıklarında iş kazası gibi sigortaları yapılıyor.
İşe başladıkları gün sağlık sigortası da oluyorlar yani böyle bir hakları var. Ancak diğer taraftan malülük, yaşlılık, ölüm sigortalarının uygulamalarında sigortalılık süresi yine ilk defa işe başladığı gün kabul ediliyor.
Ama çıraklık ve staj yapanlar için bu kural geçerli değil. Böyle bir adaletsizlik de var. Şöyle bir sorun da var. Staj ve çıraklıkta geçen süreler emeklilik hesabına dahil edilmediği gibi sigorta başlangıcı olarak da sayılmıyor, prim günleri de eklenmiyor.
EYT EMEKLİLİK HESAPLAMAEYT emeklilik hesabı yapılırken işe başlangıç tarihi ve 1999 öncesi ne kadar prim yatırıldığının önemi büyüktür. Çünkü 1999'dan önce primi az ise emekli maaşı o kadar düşük bağlanıyor.
Daha sonra 2000-2008 arasına bakılmalı. Diyelim ki 1999'da asgari ücretten yatırılmış. 2002-2008 arasında biraz yüksekten yatırılmış. 2008 sonra yine düşük yatırılmış. İşte böyle durumlarda 2000 - 2008 arasında yüksekten yatırıldığı için maaş yine yüksek çıkıyor.
Çünkü burada aylık bağlama oranları devreye giriyor. Bu sebeple 1999 öncesi altın, 1999 2008 arası gümüş, 2008 sonraki günler ise teneke olarak adlandırılıyor. Hatta şu an asgari ücretten yatırılan primler emekli maaşını düşürüyor.
