Türkiye’nin her köşesi tarihi ve doğal güzelliklere sahip... Bu doğa harikalarından biri de Gümüşhane’nin Torul ilçesinde bulunuyor. 150 milyon yıllık Karaca Mağarası sarkıt, dikit ve damlataşı şekilleriyle ziyaretçilerine farklı bir heyecan yaşatıyor.
Karaca Mağarası, Gümüşhane'nin Torul ilçesine bağlı Cebeli köyü içerisindedir. Mağarada damlataşı şekilleri, sarkıtlar, dikitler, sütunlar, org desenli duvarlar, mağara çiçekleri, mağara incileri ve traverten basamakları gibi birçok doğa harikasını bir arada görebilirsiniz. Ayrıca Karaca Mağarasının havası astım hastalığı başta olmak üzere birçok solunum hastalığına iyi gelmektedir. Karaca Mağarası, denizden 1550 m yükseklikte, şehir merkezine ise 17 km uzaklıktadır.
Karaca Mağarası'nın yöre sakinlerinden Jeoloji Mühendisi Şükrü Eroz tarafından 1983 yılında bulunmuş ve 1996 yıllarında da turizme açılmıştır.
Karaca Mağarası damlataşı oluşumları bakımından çok zengindir. Mağara içerisinde sarkıtlar, dikitler, sütunlar, org desenli duvarlar, bayrak şekilleri ve perde damlataşları, mağara çiçekleri, mağara incileri, fil kulakları, traverten havuzları, traverten basamakları, ayrıca mağara gülleri damlataşı havuzlarının kenarlarından hatta havuzlardan çıkan küçük dikitlerin üzerinden oluşmuştur. Mağarada damlataşı havuzları büyük boyutlara ulaşmıştır.
Özellikle mağaranın son bölümlerinde bu havuzların derinliği 1 m'yi bulmaktadır. Mağara içerisinde beyazdan laciverte kadar çeşitli renklerdeki travertenlerin varlığı ise traverterleri oluşturan suyun içerisindeki demir ve magnezyum gibi erimiş minarel maddelerinin çok yoğun olduğunu göstermektedir.
Karaca Mağarası içerisinde akarsu bulunmamaktadır. Ancak tavandaki çatlaklardan sızan sular çeşitli damlataşı şekillerinin oluşumuna günümüzde de devam etmesine olanak sağlamıştır. Ayrıca mağara içerisinde traverten havuzları ve birkaç gölcük bulunmaktadır. Bu gölcüklerden üç ve dört numaralı salonların girişindekiler zengin su varlığına sahiptir.
Mağaranın girişi bir insan boyu yüksekliğinde olmakla birlikte, mağara içeriye doğru gidildikçe bir huni şeklinde genişlemektedir. Uzunluğu giriş noktasından en uç noktaya 150 m, ortalama tavan yüksekliği ise 18 m olan mağaranın toplam iç alanı yaklaşık 1500 karedir.
Mağaranın astım hastalarına iyi geldiği ifade ediliyor. 12-17 derece ortalama ısısı, p civarı mutlak nem oranı, polen ve tozlardan arınmış yüksek oksijenli havasıyla hastaların çok daha kolay nefes almalarına olanak sağlayan mağara, bu özelliğiyle kronikleşmemiş astım hastalarına iyi gelmektedir.
Mağara temiz ve polensiz havasıyla hiçbir hastalığı olmayan ziyaretçilere dahi sağlıklı nefes olanağı ve dinçlik sağlamaktadır. Yaz aylarında dışarıya göre daha serin kış aylarında ise nispeten daha sıcak olan mağara bu özellikleri ile küçük bir mikro klima alanı olarak düşünülmektedir.
Karaca Mağarası’nda ziyaret sezonu nisan ayında başlıyor. Kış şartları sertleştikçe, kar yağışı artıkça mağara ziyarete kapatılıyor.
Genellikle kasım ve aralık aylarından itibaren nisana kadar mağaraya ziyaretçi kabul edilmiyor.