Türkiye’den vatandaşlık almak isteyen yabancılar, 2018 yılına kadar 1 milyon dolarlık taşınmaz yatırımı yaparak bu haktan yararlanıyordu. 2018 Eylül ayında düzenleme getirilerek, 1 milyon dolarlık taşınmaz 250 bin dolara indirildi.
Bu düzenleme, en az 500 bin dolar yatırım yapan veya bankaya yatıranlar ya da en az 50 Türk vatandaşına iş sağlayan yabancılar için de geçerli oldu. Yeni yönetmeliğe göre yabancıların KDV ödemeden gayrimenkul satın alabilmesinin önü açılırken, gayrimenkullerin 1 yıldan önce satılmaması şartı konuldu.
Yabancılara konut satışı arttı
Vatandaşlık için 1 milyon dolarlık yatırımın 250 bin dolara düşürülmesi, emlak sektörüne pozitif yansıdı. Düzenlemeyi takip eden ilk yıl 2019’un Şubat ayında Türkiye’de yabancılara konut satışları 2018'in aynı dönemine göre yüzde 92,1 artarak, 3 bin 321 oldu.
Bu durumu tersine kullanmak isteyenler de kısa sürede hileye başvurdu. Türkiye’den vatandaşlık almak isteyen yabancıların bir kısmı bazı değerleme uzmanları (ekspertiz) ile anlaşıp, 50-100 bin dolarlık taşınmazları dahi 250 bin dolar ve üstünde gösterip satışlar yaptı.
Akıllı sistem seçecek
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, bu hileyi tespit edince ikinci düzenlemeye gitti. Buna göre, vatandaşlık almak için gayrimenkul yatırımı yapacak yabancı yatırımcıya hangi değerleme uzmanının destek vereceğini akıllı sistem seçiyor. Önceden değerleme uzmanıyla görüşemeyen yabancı yatırımcı, hileye başvuramıyor.
Hilenin önüne geçildi
Sistemin hilenin önüne geçtiğini anlatan Antalya Tapu Kadastro 6'ncı Bölge Müdürü Funda Aydın Seymen, "Doğru değerleme raporlarının bize gelen değerleme raporları içinde bazı yanıltıcı bilgiler olduğunu tespit ettik. 250 bin dolar etmeyen taşınmazların sırf vatandaşlık elde etmek için yüksek gösterildiğine şahit olduk. Bu nedenle yanıltıcı değerleme raporlarını engellememiz gerekiyordu. Geliştirilen sistemle vatandaşlık isteyen yabancı yatırımcıyla değerleme uzmanı arasındaki iletişimi kestik" dedi.
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) üyesi ve Helmann Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Selman Özgün, 2021 yılı 9 aylık sürecinde Antalya’da bir önceki yıla göre yüzde 71’lik büyüme sağlandığını söyledi. Kentte 9 aylık sürede yabancılara 7 bin 251 konut satışı gerçekleştiğini anlatan Özgün, yıl sonunda Türkiye genelinde 50 bin, Antalya genelinde ise 10 bin konutun yabancılara satılmasını beklediklerini söyledi.
İranlılar aldı
2023 yılı için yabancılara satılması hedeflenen konutlardan elde edilecek gelirin 15 milyar dolar olduğunu belirten Özgün, "2021 yılı itibarıyla 10 milyar dolara yaklaşacağını bekliyoruz. En çok konut 5 bin 923 ile İranlılara satıldı. 5 bin 621 Iraklılar, 3 bin 115 ile Ruslar sırasıyla konut alan yabancılar oldu. İlk 20’de Batı ülkeleri dikkati çekiyor" dedi.
İstanbul birinci sırada
İstanbul’dan sonra en çok Antalya’da yabancılara konut satışı gerçekleştiğini ifade eden Selman Özgün, değerleme uzmanlarının başvurduğu hileyle ilgili şöyle konuştu:
"Bir süredir burada bir sorun yaşanıyordu. Konutlar gerçek değerinin çok üstünde gösteriliyordu. Gerçekten böyle bir rakamın alınmadığı konuşmalara şahit oluyorduk. Artık işlemler sistem üzerinden ilerliyor. Otomatik değerleme uzmanları kendilerine verilen gayrimenkulü değerleyerek sisteme işliyor."
