Yargı Reformu Strateji Belgesi (YRS) kapsamında alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin yaygınlaştırılması amacıyla etkinliği ve kapsamı artırılan uzlaştırma müessesesi, geçen yıl da soruşturma ve kovuşturma dosyalarının daha az masrafla ve daha hızlı bir şekilde çözüme kavuşturmaya devam etti.
Buna göre, 2021'de uzlaştırmada 268 bin 789 dosyada müzakere süreci tamamlandı. Bu dosyalardan 226 bin 319'unda taraflar anlaştı, böylece yıl boyunca uzlaştırmada başarı oranı yüzde 84'e ulaştı.
Uzlaştırmacı sayısı 32 bin 569'a yükseldi
Ayrıca aynı yıl içinde yapılan uzlaştırmacı sınavında 5 bin 177 kişi başarılı olarak uzlaştırmacı siciline katıldı. Yeni uzlaştırmacıların sisteme dahil olmasıyla ülke genelinde hizmet veren uzlaştırmacı sayısı 32 bin 569'a yükseldi.
Ceza hukuku uyuşmazlıklarında ilk kez 1 Haziran 2005'te uygulanan ve 2016'da revize edilen uzlaştırma, 1 Ocak 2017'den itibaren Türkiye genelinde yaygınlaştırıldı.
Uygulamanın yaygın olarak kullanılmaya başladığı 1 Ocak 2017'den bugüne 1 milyon 346 bin 585 uzlaşmaya tabi dosyadan 1 milyon 116 bin 346'sında taraflar el sıkışarak anlaşma sağladı. Müzakeresi tamamlanan dosyalarda uzlaşma başarı oranı yüzde 83 oldu.
Tarafların özgür iradesiyle devam eden süreç
Mağdur ve şüphelinin kabulüyle başlayıp, tarafların özgür iradesiyle devam eden uzlaştırmada, tarafların uzlaşma teklifini kabul etmesiyle müzakere aşamasına geçiliyor. Tarafsız ve bağımsız uzlaştırmacılar tarafından yürütülen müzakerelerde anlaşma konusu edim, yine taraflarca belirleniyor.
Hem mağdur veya müştekinin hem de şüphelinin memnuniyetini ön planda tutarak toplumsal uzlaşma kültürüne katkı sağlayan uygulama sayesinde mağdurlar, suç nedeniyle uğradıkları zararları maddi ya da manevi olarak hızlı bir şekilde telafi edebiliyor.
Suç faillerinin topluma kazandırılmasını, mağdurların da haklarının korunmasını amaçlayan uzlaştırmayla taraflar, öğrencilere burs, yoksullara yardım, yardım derneklere bağış, fidan bağışı, kan bağışı ve kedi ve köpek maması bağışı gibi edimlerle de uzlaşabiliyor.
