Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, "Erişilebilirlik, engellilik gündeminin bir parçası değil, gündemin bizzat temelidir. Erişilebilirlik, engelli bireylerin haklarını tam anlamıyla kullanabilmeleri için olmazsa olmazdır." dedi.
Bakan Göktaş, engelli bireylerin yaşadıkları sorunlara yönelik çözümleri araştırabilmek, engelli haklarına ilişkin sözleşmenin etkin uygulanmasını sağlamak amacıyla Almanya'nın başkenti Berlin'de düzenlenen "Küresel Engellilik Zirvesi"ne katıldı.
Almanya, Ürdün ve Uluslararası Engelliler İttifakı (International Disability Alliance) ortaklığıyla düzenlenen Zirve kapsamında gerçekleştirilen, "Herkes için Geleceğe Hazır, Kapsayıcı Altyapı İnşa Etmek-Yeni Zorluklar ve Yerel Çözümler" başlıklı oturumunda konuşan Bakan Göktaş, engelli bireylerin toplumsal hayata katılımını desteklemek amacıyla erişilebilirlik konusunda Türkiye'de yapılan çalışmalara ilişkin bilgi verdi.
Bakan Göktaş, "Erişilebilirlik, engellilik gündeminin bir parçası değil, gündemin bizzat temelidir. Erişilebilirlik, engelli bireylerin haklarını tam anlamıyla kullanabilmeleri için olmazsa olmazdır." ifadelerini kullandı.
Türkiye'de engelli bireylerin erişilebilirliğini sağlamak üzere yapılan hukuki düzenlemeleri anımsatan Göktaş, şunları kaydetti:
"2005 yılında yürürlüğe giren Engelliler Hakkında Kanun, ülkemizde engelli bireylerin yaşamlarında önemli iyileştirmeler sağlamış, bu alanda bir dönüm noktası olmuştur. Bu iddialı adımı, Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşmesi'nden önce atmış olduk. Bu Kanun kapsamında, 2013 yılından bu yana, binaların, yapıların, açık alanların, toplu taşıma sistemlerinin, bilgi ve iletişim teknolojilerinin erişilebilirliğini sürekli olarak izliyoruz."
Göktaş, 2014'te mevzuatın kapsamını "engelli bireylere karşı her türlü ayrımcılığı açıkça yasaklayacak" şekilde genişlettiklerini hatırlatarak, "Tüm bu adımlar, sosyal hizmetlerde hak temelli yaklaşımımıza olan güçlü bağlılığımızı ortaya koymaktadır." dedi.
"Hizmet kalitesini artıracak standartlar belirliyoruz"
Bu adımları hayata geçirirken önemli zorluklarla karşılaştıklarını belirten Göktaş, "Engellilere yönelik attığımız adımların toplumun her kesimi tarafından benimsenmesini sağlamak için çalışıyoruz. İlgili tüm paydaşlarla yakın işbirliği yapıyor ve ihtiyaçları sahada doğrudan değerlendiriyoruz. Hizmet kalitesini artıracak standartlar belirliyoruz." diye konuştu.
Göktaş, 2010'da Türkiye'de ilk Erişilebilirlik Stratejisi ve Eylem Planı'nı hayata geçirdiklerini anımsatarak, eğitimler, atölye çalışmaları ve kapasite geliştirme girişimleri ile Türkiye'nin erişilebilirlik vizyonunu yeni bir seviyeye taşıdıklarını vurguladı.
Erişilebilirlik Destek Projeleri ile kamu binaları ve açık alanların erişilebilirliği için mali ve teknik destek sağlandığını dile getiren Göktaş, "Erişilebilirlik Kılavuzumuz aracılığıyla erişilebilirlik standartlarının uygulanmasında öncülük ediyoruz. İşitme engelli bireylerin kamusal alanlarda iletişim kurmasını kolaylaştıran AİLEM Engelsiz İletişim Merkezi'ni hayata geçirdik." ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın erişilebilirliğe verdiği önemi vurgulamak amacıyla 2020 yılının "Erişilebilirlik Yılı" ilan edildiğini hatırlatan Göktaş, iyi uygulamaları hayata geçiren kurum, kuruluş ve yerel yönetimlere yönelik Erişilebilirlik Ödülleri Yarışması yapıldığını, 2022'de de erişilebilirlik sertifikası alan mekan ve hizmetlerin, Birleşmiş Milletler onaylı "Erişilebilirlik Logosu" ile tanınmaya başlandığını söyledi.
"Erişilebilirlik, Türkiye Yüzyılı vizyonumuzun temel hedeflerinden biridir." diyen Göktaş, bu hedef doğrultusunda, kimseyi geride bırakmamak anlayışıyla 2030 Engelsiz Vizyon Belgesi'ni hazırladıklarını, 2023-2025 dönemini kapsayan Engelli Hakları Ulusal Eylem Planı'nı açıkladıklarını kaydetti.
Tüm Eylem Planı uygulamalarını, ilgili tüm paydaşların katılımıyla sistematik ve şeffaf bir şekilde takip ettiklerini dile getiren Göktaş, "Tüm bu çabalar ve faaliyetler, erişilebilirlik konusundaki zorlukları aşmamıza ve toplumsal farkındalığı artırmamıza yardımcı olmaktadır." diye konuştu.
"Erişilebilirlik, bir insan hakkı"
Göktaş, erişilebilirliğin "insan hakkı" olduğunun altını çizerek, "Ancak Gazze'de bu hak, savaşın ve yıkımın gölgesinde kalıyor. Gazze'deki engelli bireyler, sağlık hizmetlerine, güvenli barınaklara ve temel ihtiyaçlara ulaşmakta büyük zorluklar yaşıyor. Bugün kapsayıcılığı yalnızca engelli bireyler için değil, tüm dezavantajlı insanlar için düşünmeliyiz. Gazze'de en temel ihtiyaçlarına dahi erişemeyen engelliler, kadınlar ve çocuklar için sesimizi yükseltmek hepimizin ortak sorumluluğudur" dedi.
Bakan Göktaş, uluslararası işbirliklerini güçlendirmek için uygulama örnekleri ve erişilebilirlik vizyonunun önemine işaret ederek, şunları ifade etti:
“Bildiğiniz gibi, BM içinde engellilik alanında uzmanlaşmış bir ajansın kurulmasına ilişkin tartışmalar gündemdedir. Bu ajansın, özellikle erişilebilirliğin sağlanması, kapsayıcı engellilik politikalarının geliştirilmesi ve engellilik alanında kapsayıcı uluslararası işbirliğinin teşvik edilmesi konularında önemli bir katkı sağlayacağına inanıyoruz. Türkiye olarak, BM içinde engellilik alanında uzmanlaşmış bir ajansın kurulmasını destekliyoruz.”
