Market raflarında bir türlü seçmeye karar veremediğiniz ekmek türleri arasında birkaç ayrıntıyı göz önünde bulundurmak size en iyi sağlık faydasını sunabilir. Peki rafın önünde dururken hangi ekmeği seçmeliyiz? İşte cevabı…
Genellikle tam buğday çeşitleri gibi diğer ekmek türlerinin yanında bulunan siyez ekmeğini görmüşsünüzdür. Siyez ekmeğinin onu diğerlerinden ayıran benzersiz bir besin profili ve belirgin bir lezzeti vardır.
Siyez bir buğday türüdür, ancak farklı bir bileşime sahiptir ve sıklıkla "antik" bir tahıl olarak anılır. Anadolu'da yüzlerce yıldır kullanılan bu tahıl, yüzyıllar boyunca melezlenmemiş veya değiştirilmemiş bir tahıldır.
Siyez ekmeğine olası kolesterol düşürücü ve kan şekeri düzenleyici özelliklerini veren nedir? Cevap, siyez ununun yüksek çözünürlü lif içeriğinde yatmaktadır. WebMD raporları, sadece çeyrek fincan siyez ununun 5 gram lif içerdiğini göstermektedir.
Diyetisyen Katherin Basbaum, siyez ekmeğinin, daha sağlıklı kolesterol ve kan şekeri seviyelerine ulaşmaya çalışan herkes için arzu edilen bir ekmek türü olabileceğini kabul ediyor.
Basbaum'un açıkladığı gibi, siyez ekmeği tekli doymamış yağlar, demir, çinko, bakır, magnezyum ve fosforla doludur. Ayrıca oleik asit açısından da zengindir. Ancak, kolesterol ve kan şekeri üzerinde en fazla etkiye sahip olan liftir.
"Özellikle tam tahıllı olan siyez ekmeği, araştırmaların 'kötü' kolesterolü düşürmeye yardımcı olabileceğini gösterdiği çözünebilir lif içerir," dedi Basbaum. "Çözünebilir lif bağırsaklarda emilmez, bu nedenle yediğiniz yiyeceklerdeki kolesterole bağlanarak vücuttan atılır."
"Tam tahıllı siyez, aynı zamanda çözünebilir lif içeriği sayesinde, sindirimi ve glikozun (şekerin) kan dolaşımınıza emilimini yavaşlatarak kan şekeri seviyelerinin yönetilmesine yardımcı olabilir" diye ekledi.
Bilimsel araştırmalar, yükselen kolesterole ve kan şekeri artışlarına karşı koruma mekanizması olarak çözünür lif tüketimini destekler.
Advances in Nutrition'ın 2023 sayısındaki bir meta-analizde , araştırmacılar yüksek riskli popülasyonlarda farklı kolesterol tiplerini azaltmada çözünür lif takviyelerinin kullanımını araştırdılar.
Her 5 gram çözünür lif tüketildiğinde, bireylerin LDL kolesterollerinde (Basbaum'un bahsettiği "kötü" tip) ve toplam kolesterol seviyelerinde "önemli" bir azalma görme olasılığının yüksek olduğu sonucuna vardılar .
Clinical Nutrition'ın 2021 tarihli bir incelemesinde , yazarlar çözünür lifin tip 2 diyabetli katılımcıların kan şekeri seviyeleri üzerindeki etkilerini incelediler.
Sonuçları, çözünür lif yemenin katılımcılara kan şekeri yönetimleri üzerinde bir miktar kontrol sağladığını gösterdi. Ancak, yazarların günlük kan şekeri seviyelerini dengelemek için çözünür lif kullanımını desteklemek için daha fazla çalışma yapılmasını önerdiklerini belirtmekte fayda var.
Siyez tahılları eski olabilir ve kulağa alışılmadık gelebilir. Fakat diğer ekmek türleri gibi rahatlıkla tüketebilirsiniz. Bununla birlikte, siyez ekmeğinin fındıksı, topraksı bir tadı vardır ve bu da geleneksel ekmeğe göre farklı bir tat almanıza sebep olabilir.
Yine de, günlük beslenmenize siyez ekmeğini dahil etmeyi merak ediyor olabilirsiniz. Siyez ekmeğini nasıl yemeyi önerdiği sorulduğunda, Basbaum'un birçok seçeneği vardır: "Tam tahıllı siyez ekmeği, doyurucu bir sandviç yapmak veya rahatlatıcı bir çorba veya güveçle birlikte kızartmak için mükemmeldir."
"Ayrıca doğal reçel, bal veya fıstık ezmesiyle harika bir atıştırmalık olabilir. Veya siyez ekmeğini küçük parçalara veya karelere kesin ve peynir ve meyve tabağıyla servis edebilirsiniz."
Gerçekten, çok yönlü olduğu için siyez ekmeğiyle deneyebileceğiniz hiçbir sınır yoktur. Mayo Clinic'in belirttiği gibi tek uyarı, siyez ekmeğinin glüten içerdiğinin farkında olmanız gerektiğidir, yani buğday ürünlerine karşı hassasiyeti veya alerjisi olan kişilerde buğdayla aynı etkiye sahiptir. Buna göre, buğdayı tolere edemiyorsanız siyez ekmeğini pas geçmeniz gerekebilir.
