Çin ve Sovyet emperyalizmine karşı Doğu Türkistan Türklerinin özgürlük ve bağımsızlık meşalesi Doğu Türkistan Millî Ordusu, 8 Nisan 1945 tarihinde kuruldu. Kahraman ordunun 80. kuruluş yıl dönümü diasporadaki Doğu Türkistanlılar tarafından kutlanıyor.
DOĞU TÜRKİSTAN MİLLÎ ORDUSU
8 Nisan 1945'te Gulca'da Doğu Türkistan Millî Ordusu kuruldu. Sheng Shicai ve Milliyetçi Çin rejimine karşı gizli bir örgütlenme olan Gulca Kurtuluş Örgütü kuruldu. Alihan Töre Sağuni, teşkilatın ilk başkanı seçildi. Başlangıçta Suidun Piyade Alayı, Gulca Alayı, Kensai Alayı, Gulca Yedek Alayı, Kazak Süvari Alayı, Dungan Alayı olmak üzere altı alaydan oluşmakta iken daha sonra Topçu Alt Bölümü, Sibo Alt Bölümü ve Moğol Alt Bölümü'de alay düzeyine çıkarıldı.
MİLLİ ORDU KISA SÜREDE DÜŞMANIN SAVUNMA HATLARINI YOK ETTİ
O dönemde yeni kurulamasına rağmen Doğu Türkistan Millî Ordusu, çok kısa bir sürede Doğu Türkistan'ın kuzeyindeki üç ili Çin istilasından kurtardı. Ordu, aynı zamanda Çin rejiminin, Doğu Türkistan’daki politik merkezi Ürümçi’nin en sağlam savunma hattı olan Şiho ve Cing savunma hatlarını imha edip Ürümçi’ye doğru ilerledi.
Ürümçi’ye 150 kilometrelik mesafede olan Manas ırmağının kenarına gelen ordu, ırmağı geçerek taarruza geçmeye hazırlandı. Aynı zamanda, Güney harekat orduları oluşturularak Tanrı Dağları'nın güneyine doğru düşman işgalinden kurtarma harekatı başlatıldı.
MİLLÎ ORDUNUN BAŞARILARI
Millî ordu stratejik öneme sahip Kaşgar'ın yakınlarındaki Bay ve Onsu ilçelerini düşman işgalinden kurtardı. Çin askerleri Aksu şehir surları içinde muhasaraya alındı. Diğer bölgelerdeki silahlı örgütler de peşi sıra kendi bölgelerindeki Çin rejim ordularını etkisiz hale getirdiler. Çin ordusunun büyük bir kısmı şehir surları içine hapsedildi.
