Önceki yazılarımın birinde Yurtdışı Türkler Birliği’nin Türk Dünyasına yönelik faaliyet ve programlarından bahsetmiş, yayınları ile bilgi vereceğimi yazmıştım. Akademik ve kültürel çalışmaların bu alanda daha önemli ve kalıcı olduğunu düşündüğüm için bunların bazılarını sizlerle paylaşmak istedim. Elbette ki sempozyum ve çalıştayların da entegre sürecinde verimli olduğunun kanaatindeyim. Uluslararası Türkiyat Kongresi, Uluslararası Hun Araştırmaları Sempozyumu, Manas Forumu “Bölgeselleşmenin Yükselişi ve Türk Devletleri Teşkilatı”, Türk Dünyası 5. Yazarlar Kurultayı, Çağdaş Türk Dünyası Ortak Edebiyatının İnşası ve Nazım Kültürü Sempozyumu ves. örnek verebiliriz. Aşağıda isim vererek içeriğini okuyacağınız projelerin değeri paha biçilmez.
Azerbaycan Düşünce Tarihi Kitap Projesi: Prof. Dr. Ali ASKER’in editörlüğünde yayınlanan, Azerbaycan-Türkiye ilişkilerinin köklerini araştıran ve Azerbaycan düşünce tarihinin kayıt altına alındığı kalıcı bir eser eksikliğinin giderilmesi amacıyla proje kapsamında “Azerbaycan Düşünce Tarihi” isimli çalışma 19. yüzyıl ortalarından 20. yüzyıl başlarına dek uzanan bir dönemi kapsamakta, bu sürede gerçekleşmiş önemli olayları, evreleri ve iz bırakmış şahsiyetleri incelemektedir.
Uygurların Somut Olmayan Kültürel Mirası-Kazakistan Örneği: Uygurların yoğun olarak yaşadığı coğrafyalardan biri olan Kazakistan, onların kültürel miraslarını sürdürmeleri ve milli kimliklerini korumaları için uygun bir ortam olmuştur. Bu zengin kültürel mirasın tespiti, derlenmesi ve tanıtılması amacıyla desteklenen “Uygurların Somut Olmayan Kültürel Mirası: Kazakistan Örneği” isimli proje hayata geçirilmiştir. Almatı eyaleti sınırları içinde Uygurların yaşadığı ilçe, kasaba, köy ve mahallelerde geniş bir alan araştırması sonucu derlenen veriler kitap haline getirilmiş ayrıca belgesel hazırlanmıştır. Proje kapsamında ayrıca Kazakistan’da yayımlanan Uygurca Eserler Kataloğu da hazırlanarak basımı gerçekleştirilmiştir.
Ahıska Sürgünü Sözlü Tarih Projesi: Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan’da yaşayan Ahıska Sürgününe tanık olmuş Ahıska Türkleri ile mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Mülakatların büyük bir kısmı Azerbaycan’ın farklı bölgelerindeki Ahıskalı soydaşlarımızla yapılmış ve hazırlanan belgesel kitap ile Ahıska Türklerine ait kültürel mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması amaçlanmıştır.
Kırım Tatar Sürgünü Sözlü Tarih Çalışması: YTB tarafından gerçekleştirilmiş olan bir proje kapsamında Kırım’ın ilhakından önce Kırım’da mukim sürgünün tanıkları ile röportajlar yapılarak tarihi bir belge niteliğinde görsel materyaller arşivi oluşturulmuş, İngilizce ve Türkçe olmak üzere belgesel formatında bir kitap basılmıştır.
Türk Dünyasında Repressiya: Stalin döneminde çeşitli zulümlere maruz kalan Türk toplulukları, ilim insanları, aydın ve sanatçıların ele alındığı Türk Dünyasında Repressiya adlı eserde; Repressiya döneminin Türk dünyasına etkileri kapsamlı bir şekilde bilimsel açıdan incelenmekte; konu kamuoyunun ve akademinin dikkatine sunulmaktadır.
Batı Trakya Türklüğünün gür sesi Doktor Sadık Ahmet ve Bulgaristan Türklerinin sembol ismi olan Osman Kılıç’ın hayatını ve faaliyetlerini kapsayacak şekilde YTB’nin yayımladığı kitaplar hem bölgedeki Türkler açısından hem akademik faaliyetler açısından büyük bir önem arz etmektedir.
Bu minvalde YTB’nin Batıda Balkan Türklerinin Doğu’da ise Türkistan coğrafyasına bir köprü kurması ve bunları akademik anlamda Türk Dünyasına duyurması olağanüstü bir çabadır ve bu çabada büyük bir alkışı, saygıyı hak ediyor.
