Türkiye ve Çin arasındaki ekonomik işbirlikleri giderek artıyor.
Türk plastik üreticileri, küresel petrokimya devlerinin hammadde fiyatlarındaki fahiş zammına 'dur' demek için harekete geçti.
Amerika, Avrupa ve Güneydoğu Asyalı petrokimya devlerinin Kasım 2020'den itibaren çeşitli bahanelerle üretimi kısıp, hammadde fiyatlarını tarihi zirveye çekmeleri üzerine Çin ile ortak hareket etme kararı alındı.
Türk plastik üreticileri, Çin'deki Plastik Mamul Üreticileri örgütü CPPIA&CPMIA Birlikleri ile güçbirliğine gitti. Türkiye ve Çin, iki ay boyunca hammadde siparişi vermeyerek küresel kartelleri boykot edecek.
Çin, dünyada yüzde 43'le en büyük polipropilen hammaddesi ithalatçısı konumunda...
Türkiye de bu üründe yüzde 13 ithalatla ikinci sırada yer alıyor. Yılda 7 milyon tonluk alım yapan iki ülkenin bu alandaki işbirliğinin dev kartelleri dize getirmesi bekleniyor.
Çılgın fiyat artışı yaşanıyor
Petrokimya üretiminde dünyada kartel konumunda olan ve daha önce bu özelliklerinden dolayı çeşitli cezalar alan SK Energy, GS Caltex, Samsung Total Petrochemicals, Honam Petrochemical, Samsung Chem ve Daelim Corporation, Sumitomo Chemical Co., Japan Polychem Corp., Grand Polymer Co., Chisso Corp., Idemitsu Petrochemical Co. ve Tokuyama Corp. gibi firmalar, bir süredir pandemiyi bahane ederek fiyat artışlarına gitmişti. Örneğin, sektörün kullandığı ana hammaddelerden olan PVC'nin fiyatı 1.000 dolar seviyesinden yüzde 110'luk artışla 2.100 dolara, polimer fiyatı 1.100 dolardan yüzde 100 artışla 2.200 dolara, AYPE film olarak adlandırılan ürünün fiyatı da yüzde 70 fiyat artışıyla 2.300 dolara ulaşmış durumda. Bu süreçte en yüksek fiyat artışı yüzde 191'le sektör için büyük önem taşıyan bir GPPS'te yaşandı. Bu ürünü yüzde 186 ile HIPS, yüzde 123 ile ABS, yüzde 110 ile PP takip etti.
Türkiye genelindeki önde gelen firmaların destek verdiği alım yapmama kararının üretim süreçlerini olumsuz etkilemesi beklenmiyor. 1-2 aylık stoklarla üretim yapan sektör oyuncularının bu süreçte ilave hammadde ihtiyaçlarını geri dönüşüm ürünlerinden karşılaması planlanıyor. Boykot kararına 700'e yakın plastik üreticisinin destek verdiği belirtiliyor.
Enflasyona katkı sunacak
Sürekli artan hammadde fiyatlarının şirketlerin finansman dengesini altüst ettiğini belirten Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, kurdukları 'Hammadde Güç Birliği Platformu' sayesinde dev kartellerin oyununu bozacaklarını söyledi.
Eroğlu, "İki ay dişimizi sıkarsak petrokimya kartelleri mecburen geri adım atacak, spekülatif fiyat hareketleri gerileyecek. Eskiden elindeki parayla 100 kilogram hammadde alan bir üretici, bugün 50 kilogram bile alamıyor. Üretimde büyük sıkıntılar yaşanıyor. Hal böyle olunca da kapasiteler her geçen gün azalıyor. Amacımız üretimi korumak" dedi.
Sektördeki birçok firmanın artan maliyetlere dayanamayarak şalteri kapattığını belirten Eroğlu, hammaddede yaşanacak fiyat düşüşlerinin enflasyona da ciddi katkı sunacağını dile getirdi.
Eroğlu, "Hemen her üründe plastik ambalaj kullanılıyor. Örneğin halkın en kolay ulaşabileceği gıda maddelerinden biri olan makarnada bile maliyetin yüzde 16'sını ambalaj oluşturuyor. Aynı şekilde bir su şişesinin yüzde 80'i yine ambalaj. Dolayısıyla hammaddede yaşanacak düşüşün doğrudan fiyatlara yansıması söz konusu olacak ve enflasyonu düşürecek" diye konuştu. Eroğlu, bu kararlarının başta kağıt ve demirçelik olmak üzere birçok sektöre de örnek olduğu bilgisini verdi.
Haziranda Çin'deki tesisler devreye giriyor
Şu anda petrokimya endüstrisi Amerika, Avrupa ve kısmen de Güneydoğu Asya ülkelerinin tekelinde. Ancak Çin de bu alanda büyük yatırımlara başladı. Türkiye ise Ceyhan Bölgesi'nde kuracağı tesislerle ilgili çalışmalara devam ediyor. Çin'in tesislerinin haziran ayından itibaren büyük oranda devreye girmesi bekleniyor. PAGEV Başkanı Eroğlu, "Çin devreye girerse bu karteller de kendilerine çekidüzen verecektir. Çünkü ciddi bir kapasite oluşacak. En büyük pazarları Çin'i kaybedecekleri için fiyatlarını mecburen geri çekecekler. Bu süreçte firmaların stoklarını tamamlamaları ve nisan ayından itibaren kesin olarak alım yapmamalarını istiyoruz. Hammadde ihtiyacının ortaya çıkması durumunda ise geri dönüşüm ürünlerinden ihtiyaçların karşılanmasını planlıyoruz" ifadelerini kullandı.
Geri adım bekliyoruz
Türkiye'nin en büyük şişe kapağı üreticilerinden Üner Plastik'in Yönetim Kurulu Başkanı Murat Erkan, "Bu fiyatlarla hammadde alıp üretim yapmak makul olmaktan çıktı. Şu anda kontratlı işlerimiz için üretim yapıyoruz. Bu hamlenin karşılığı geri adım bekliyoruz" dedi.
Fiyatlar can yakıyor
Fiyatlardaki artışın can yaktığını söyleyen Aziz Plastik Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Özay, gerekirse stoklarını sıfıra indirmeye razı olduklarını belirterek, "Üretimi devam ettirmek için cebimizden para harcıyoruz. Cuma verdiğimiz fiyatla pazartesi üretim yapamıyoruz" dedi.
Mücadele veriyoruz
Artan hammadde fiyatlarına karşın üretimi devam ettirmek için büyük bir mücadele verdiklerini söyleyen Çiftsan Plastik Yönetim Kurulu Başkanı Arzu Kazar, "Yüzde 200'lere varan fiyat artışlarıyla vatanımız, milletimiz ve çalışanlarımız için üretimi devam ettirmeye çırpınıyoruz" diye konuştu. (Sabah)
