TBMM Başkanı Mustafa Şentop, uluslararası kuruluşların bir kısmının, özellikle Birleşmiş Milletlerin (BM) kuruluş misyonlarını yerine getirmekten çok uzak olduğunu belirterek, "Uluslararası kuruluşların, yalnızca belirli ülkelerin çıkarlarına değil, tüm insanlığın yararına hizmet etmesi gerektiğini ve bu yönde kapsamlı reformların ihtiyaç haline geldiğini düşünüyorum." dedi.
Şentop, Kazakistan Meclisi tarafından Kazakistan Cumhuriyeti Kurucu Cumhurbaşkanı Günü dolayısıyla düzenlenen, "Elbaşı Nursultan Nazarbayev'in Kazakistan parlamentarizminin oluşumu ve gelişimindeki rolü" konulu programa videokonferansla katıldı.
Konuşmasında, ilk kez 2018'de TBMM Başkanvekili sıfatıyla katıldığı programa ikinci kez katılmaktan duyduğu memnuniyeti dile getiren Şentop, Türkiye ve Kazakistan'ın, köklü tarihi, kültürel bağları olan dost ve kardeş iki ülke olduğuna işaret etti.
Şentop, Kazakistan'ı, Orta Asya'da önemli bir siyasi ve ekonomik ortaklığın ötesinde bölgede istikrar ve barışın teminatı olarak gördüklerini belirtti.
Nazarbayev'in, kuruluşundan bu yana geçen yaklaşık 30 yıl içinde ülkenin her alanda mesafe kat etmesini sağladığını vurgulayan Şentop, Nazarbayev'in, vizyoner liderliğiyle zor bir coğrafya ve zor bir dönemde yürüttüğü dirayetli iç ve dış politikalar sayesinde Kazakistan'ı bölgede önemli, güçlü bir aktör haline getirdiğini söyledi.
Şentop, özellikle 2017'deki anayasa değişikliği ve sonrasında atılan adımlarla parlamenter yetkilerin genişletilmesi, parlamentonun güçlendirilmesi ve Kazak halkının yönetimdeki temsilinin artırılmasının, Nazarbayev'in demokrasi ve devlet anlayışının en somut örneklerinden olduğunu ifade etti.
"Parlamentolar dış politikanın önemli bir aktörü haline geldi"
Parlamentoların, artık yalnızca bir yasama ve denetleme organı olmanın ötesinde dış politikanın da önemli bir aktörü haline geldiğine değinen Şentop, parlamenter diplomasinin, özellikle çok taraflılık ve uluslararası kurumlar bağlamında her geçen gün güçlendiğini, geleneksel diplomasi kanallarının çıkmaza girdiği durumlarda yol gösterici bir pozisyona sahip olduğunu, yeni alanlar ve iletişim mecraları açtığını anlattı.
"Avrasya vizyonu"nu ortaya koyan ilk lider olarak, kendisinin ve Kazakistanlı yetkililerin davetine icabetle, geçen yıl Nur Sultan'da düzenlenen Avrasya Parlamento Başkanları Dördüncü Toplantısı'na katıldığını hatırlatan Şentop, bugün yine Asya ve Avrupa'dan parlamento temsilcileriyle bir arada bulunmaktan memnuniyet duyduğunu belirtti.
Mustafa Şentop, Türkiye'nin, Avrasya Parlamento Başkanları Süreci'ni çok önemsediğine dikkati çekerek, "Dünyanın jeopolitik ve ekonomik ağırlık merkezinin hızla Asya'ya kaydığını, Asya kıtasının her bölgesinde etkileyici bir kalkınma ve gelişim süreci yaşandığını biliyoruz." dedi.
Asya ve Avrupa kıtalarının ayrılmaz parçası olan Türkiye'nin, Avrasya coğrafyasında süren kapsamlı dönüşüme uygun şekilde "Yeniden Asya" başlığıyla bir girişim başlattığını anımsatan Şentop, "Türkiye olarak bu iki kadim kıtanın, tecrübelerini ve yeniden ortaya çıkan çok yönlü dinamizmlerini tek potada eriterek dünyaya yeni bir ufuk açmalarını, genç bir ses vermelerini arzuluyoruz." diye konuştu.
"Uluslararası ilişkilerde yeni sınamalara şahit oluyoruz"
Uluslararası ilişkilerde yeni sınamalara şahit olunduğunu, küresel düzeyde siyasi ve ekonomik alanlarda kırılmalar yaşandığını, uluslararası sistemin niteliğinin tartışıldığını vurgulayan TBMM Başkanı Şentop, şöyle devam etti:
"Unutulmamalıdır ki, günümüzde hiçbir ülke öngörülemez biçimde değişim gösteren ve karmaşıklaşan tehdit ve sınamalarla tek başına mücadele etme yeterliğine sahip değildir. Bu sorunlar karşısında ortak gayretleri esas alarak müşterek bir duruş geliştirmeliyiz. Ortak hedefimiz, ülkelerimizin siyasi birliği ve toprak bütünlüğü temelinde asgari müştereklerde birleşerek geleceğe yönelik iş birliği fırsatlarını geliştirmek olmalıdır. Çok taraflılık kavramına olan inancımız da bu yaklaşımımızın bir sonucudur."
Şentop, parlamenterlerin birlikte atacağı adımların, küresel düzeyde birlikte çalışma kültürünün yerleştirilmesine önemli katkılar sağlayacağını vurgulayarak, parlamentoların dış politikayla olan bu bağlarının, parlamentolara kendi asli vazifeleri olan yasama ve denetleme görevlerini daha kaliteli şekilde ifa etmek için de fırsatlar sunduğunu söyledi.
Karşılıklı yapılan bilgi ve tecrübe paylaşımlarının, parlamentolar için her daim yeni ufuklar açılmasına vesile olduğunun altını çizen Şentop, son yıllarda ivme kazanan parlamenter diplomasi süreçlerini ve parlamentolar arası zirveleri bu açıdan değerlendirmenin önemine işaret etti.
"BM kuruluş misyonlarını yerine getirmekten çok uzak"
Bu kapsamda parlamenter diplomasinin kurumsal olarak yürütülmesini sağlayan platformlar olarak parlamenter asamblelerini önemli bir imkan olarak gördüğünü belirten Şentop, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Diğer taraftan ne yazık ki bugün uluslararası kuruluşların bir kısmı, özellikle de BM kuruluş misyonlarını yerine getirmekten çok uzaktır. Uluslararası kuruluşların, sadece belirli ülkelerin çıkarlarına değil, tüm insanlığın yararına hizmet etmesi gerektiğini ve bu yönde kapsamlı reformların ihtiyaç haline geldiğini düşünüyorum. Bu bağlamda da parlamenterlere ve parlamenter diplomasiye büyük sorumluluk düştüğü inancındayım.
Elbaşı Saygıdeğer Nursultan Nazarbayev'in de parlamenter diplomasiye aynı perspektiften baktığını, benzer düşünceleri paylaştığını görmek parlamenter diplomasinin daha da güçleneceğine olan inancımızı pekiştiriyor. Zira Kazakistan parlamentosunun her iki kanadından temsilcilerle gerek ikili görüşmelerde ve uluslararası toplantılarda gerekse parlamenter asamblelerdeki faaliyetlerimizde sık sık bir araya geliyor; dost ve kardeş iki ülkenin ortak menfaat ve hedefleri doğrultusunda güçlü ve verimli bir iş birliği yürütüyoruz."
Nazarbayev'in, Türk dünyasında bilge ve yol gösterici anlamına gelen "Aksakal" olarak bilindiğine dikkati çeken Mustafa Şentop, kendisinin değerli görüşleri ve derin tecrübesinden dünyanın istifade etmesi gerektiğini kaydetti.
Kazakistan'da 10 Ocak 2021'de düzenlenecek seçimlerin hayırlara vesile olmasını dileyen Şentop, başta Kazakistan Meclis Başkanı Nurlan Nigmatulin olmak üzere bu programın gerçekleştirilmesinde emeği geçenlere teşekkür etti.
