“Sahte İş Yeri” olarak tanımlanmış olan iş yerlerinin, işverenlerinin, gerçek kişi olması hâlinde T.C. Kimlik Numarası, tüzel kişi olması hâlinde Vergi Kimlik Numarası (VKN) ile tüzel kişiliği oluşturan ortakların TCKN/VKN anahtar olarak kullanılmak suretiyle bu kişiler adına aynı veya farklı sosyal güvenlik merkezlerinde tescil edilmiş/edilecek diğer iş yerleri ile bu gerçek veya tüzel kişilerin ortak/üst düzey yönetici olduğu/olacağı diğer iş yerleri, sistem tarafından “Şüpheli İş Yeri” olarak, tanımlanıyor.
Yapılan denetim ve işlemler sonucunda EYT’lilerin sigortalı gösterildiği iş yerinin tamamen sahte veya EYT’linin çalışmasının fiilî ve gerçek olmadığı tespit edilirse sahte sigortalı sayılarak belirtilen iş yerlerindeki çalışmaları iptal ediliyor. Yapılan iptaller neticesinde emeklilik şartlarının eksik kalması hâlinde ise emeklilik riske girmiş oluyor. Türkiye gazetesinden İsa Karaka. konun detaylarını yazdı.
SGK açısından sahte iş yeri olarak kabul edilen iş yerleri Sahte iş yeri; “tabela iş yeri” olarak da adlandırılan gerçekte hiçbir ticari ve mesleki faaliyeti olmadığı ve somut bir varlığı bulunmadığı hâlde, iş yeri dosyasından sahte sigortalılık bildirimi yapmak amacıyla, çoğu kez gerçekte var olmayan adresler beyan edilerek (boş arazi, boş dükkân vb.) sadece sahte sigortalı bildirmek amacıyla iş yeri dosyası tescil edilen yerlerdir.
Ayrıca sahte iş yeri; yeni iş yeri dosyası tescil edilmeksizin SGK’da tescilli bulunan ve gerçekte var olan faal veya gayri faal bir iş yerini devralmak ya da bu iş yeri işvereni olan şirketin hisselerini satın almak veya gayri faal olan iş yerlerinin e-Bildirge şifrelerini usulsüzce kullanmak suretiyle bu iş yeri dosyaları üzerinden gerçekte hiçbir ticari ve mesleki faaliyette bulunmadan sahte sigortalılık bildirimi yapmak amacıyla da kendini gösterebilmektedir. Söz konusu nitelikteki iş yerleri hakkında sosyal güvenlik denetmenleri tarafından yapılan tespitlere istinaden düzenlenen raporlarda;
İş yerinin Kanun kapsamına alındığı tarihten itibaren bildirimi yapılan tüm sigortalıların sahte olduğunun tespit edilmesi hâlinde “Sahte İş yeri/1-Kanun Kapsamına Alındığı Tarihten İtibaren Sahte İş yeri”,Belirli bir tarihten sonra sigortalı bildirilen kimselerin çalışmalarının gerçek ve eylemli olmadığının, bir başka ifade ile belirli bir tarihten sonra iş yerinin gerçekte var olmadığının tespit edilmesi hâlinde ise “Sahte İş yeri/2-Belirli Bir Tarihten Sonra Sahte İş yeri”,
Seçeneği seçilmek suretiyle, denetim raporunun “tarih ve sayısı”, ile raporu düzenleyen Denetmen(D)/Müfettiş(M) bilgisi, işverene hizmet veren sözleşmeli meslek mensubunun TCKN/VKN bilgileri ile varsa kusur durumunu belirten “Kusuru Var” bilgisi “Tescil Değişiklik” ekranları vasıtasıyla sisteme girilerek iş yerinin tescil durumu kontrollüden/şüpheliden/normalden sahteye çevrilmek üzere gerekli tanımlama yapılmaktadır.
Denetim sonucunda sahtecilikle ilgili yapılmakta olan işlemler SGK’nın denetim elemanları tarafından yapılan tespitlerde sahte veya gerçek iş yerinden bildirimi yapılan sahte sigortalıların belirlenmesi durumunda; Yapılan denetim sonucunda sahte iş yeri veya sahte sigortalılık tespitine ilişkin düzenlenen raporun bir suretinin, geçici iş göremezlik ve emzirme ödeneklerinin tahsil edilmesi, sahte sigortalı olduğu tespit edilenlerin kullanmış oldukları iyileştirme vasıtası, ortez ve protez giderlerinin tahsili için ilgili birimlere gönderilmektedir. Öte yandan;
İş yerinin sahte olduğunun tespit edilmesi hâlinde, düzenlenecek raporun bir suretinin iş yerinin Muhtasar Beyannamesinin/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin verildiği yetkili vergi dairesine gönderilmektedir.Sahte hizmet kazandırmak suretiyle sağlık hizmetleri ve diğer haklardan, ödeneklerden yararlanılması ile gelir veya aylık bağlatılması nedenleriyle Kurumun yanlış işlem ve ödeme yapmasına sebebiyet veren ve bu suretle adına borç tahakkuk ettirilen ve/veya borç tahakkuk ettirilmesine neden olan kişiler hakkında Kurum zararı da belirtilerek TCK kapsamında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmaktadır.
SGK’nın denetim elemanlarınca yapılan tespitlerde sahte veya gerçek iş yerinden sahte sigortalılar adına yapılan bildirimlere ilişkin prim ve idari para cezası ödenmiş olduğunun tespiti hâlinde, ödenen primlerin ve idari para cezaları Kuruma irat kaydedilmektedir.“Sahte iş yeri” tanımlaması yapılan iş yeri dosyaları üzerinden Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi “I”, dört aylık sigorta primleri bordroları ise “T” kodu girilerek, hizmetin iptal edilmesi, bu iş yerlerinden sigortalı adına hizmet bildirimi ve hizmet birleştirme işlemi yapılmamaktadır. Ayrıca; “Sahte iş yeri” tanımlaması yapılan iş yeri dosyaları üzerinden SGK’ya verilen sigortalı işe giriş/işten ayrılış bildirgeleri iptal edilmektedir.
Netice itibarıyla yukarıda açıkladığımız sahte iş yerlerinde sigortalı gösterilmiş olanlar varsa tavsiyemiz öncelikle e-Devlet üzerinden hizmet dökümlerini kontrol etmeleri ve emeklilik şartlarının eksik kalması ihtimal dâhilinde ise (mümkünse hizmet borçlanmaları… yaparak) gerekli tedbirleri almaları lehlerine olacaktır.
EYT'LİLER BORÇLANMA PARALARINI GERİ ALABİLİR Mİ? Kamuoyunda geriye dönük SGK hizmeti kazanma olarak bilinen hizmet borçlanmaları, çalışanlara emeklilikte avantajlar sağlıyor. Özellikle eksik prim gün sayıları olup da bu sürelerin dolmasını beklemek zorunda kalanlara çoğu zaman hemen bu primleri borçlanma ile yerine getirmesi avantajını sağlıyor.
Ancak bazen borçlanmaların yanlış döneme ilişkilendirilmesi ya da aylık bağlama oranlarının düşük olduğu dönemlere denk gelmesi veya ödenen paraya ihtiyacın doğması, emeklilik için çok fazla primin olması gibi sebeplerle hizmet borçlanmalarından vazgeçme durumları da ortaya çıkabiliyor.
İşte bu minvalde Emeklilikte Yaşa Takılan okurlarımızdan da bazıları askerlik borçlanması, doğum borçlanması, yurt dışı borçlanması ile diğer hizmet borçlanma bedellerini ödediklerini belirterek emekli olamamaları hâlinde ya da emekli aylıklarının düşük bağlanacağı endişesiyle SGK’ya ödedikleri bu paraları geri alıp alamayacakları merak ediyor. Türkiye gazetesinden İsa Karakaş konu ile ilgili bir yazı kaleme aldı.
EMEKLİ OLMADAN İADE MÜMKÜN SGK borçlanmalarının iptal edilmesi ve borçlanma paralarının geri alınması için her şeyden önce SGK’dan emeklilik aylığı bağlanmamış olması şartına bağlıdır.Henüz emeklilik maaşı bağlanmamış ise yazılı başvuruda bulunanların ödedikleri borçlanma tutarının tamamı, faiz uygulanmaksızın Türk lirası olarak iade edilmektedir.
Ayrıca SGK, borçlanmadan vazgeçme hâlinde kısmi iade yapmamaktadır.Diğer bir ifadeyle, borçlanmanın bir kısmı iptal edilerek, bir kısmı geçerli sayılmayacaktır.Örneğin 600 günlük doğum ya da askerlik borçlanması yapılmış ise bunun yarısının parasının alınması kalan yarısının parasının da bırakılarak hizmet kazanılması mümkün değildir. Ancak, birden fazla (örneğin hem yurt dışı hem de askerlik) borçlanma yapılmış ise talep sahibinin yapmış olduğu borçlanmalardan bir ya da birkaçından vazgeçme hakkı bulunmaktadır.
TEKRAR BORÇLANMA MÜMKÜN SGK, borçlanma başvurusunda bulunup borcu tebliğ edilmeden ya da tebliğ edildikten sonra üç aylık borç ödeme süresi içinde borçlanma başvurusundan vazgeçtiklerini yazılı olarak bildirenlerin borçlanma başvuruları geçersiz sayılacaktır.
Bu şekilde başvuruları geçersiz sayılanlardan, borçlanma taleplerinin yeniden geçerli sayılmasını isteyenlerin bu talepleri kabul edilmemektedir. Bunun için yeni borçlanma talebinde bulunmaları gerekmektedir.
Tahakkuk ettirilen borcun tamamını veya bir kısmım ödeyerek aylık talebinde bulunanlar, henüz aylık bağlanmamış ise aylık talebinden sarfınazar ederek borçlanmalarının iptal edilmesini isteyebileceklerdir. Ancak borçlandıkları sürelere istinaden aylık bağlananlar borçlanmadan vazgeçemeyeceklerdir.
Bu durumda olanların sigortalı olarak çalışmaya başlayarak aylığını kestirmeleri hâlinde de borçlanmadan vazgeçmeleri veya borçlandıkları süre ve gün sayısını değiştirmeleri imkânı bulunmamaktadır. Borçlandıkları hizmetleri ile malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalılar, yazılı başvuruları hâlinde, ödedikleri borçlanma miktarının tamamı faiz uygulanmaksızın Türk lirası olarak iade edilecektir.
SAHTE BELGELERLE YAPILAN BORÇLANMALAR Yanlış veya yersiz olarak yapılmış borçlanma tutarları da faiz uygulanmaksızın ilgililere iade edilmektedir.Borçlandıkları hizmetler dikkate alınarak aylık bağlanmış olanların ödedikleri borçlanma tutarı ile sigortalıların vefatından önce yapmış olduğu borçlanmalara ilişkin borçlanma tutarları hak sahiplerine iade edilmemektedir.
Hizmet borçlanmasına ilişkin gerekli şartların bulunmamasına karşın sahte evrak ve belgelerle yapılan hizmet borçlanmalarının SGK tarafından tespit edilmesi hâlinde bu sürelere ilişkin verilen hizmetler iptal edilmektedir. Emekli aylığı bağlanmış ise şartları eksik kalması durumunda bu aylıklar kesilecektir. Bu durumda borçlanma paraları iade edilmemekte ödenen borçlanma tutarları SGK’ya irat olarak kaydedilmektedir.
RSS
