Son dakika gelişmesi... 3600 ek gösterge ve sözleşmeli memura kadro düzenlemesinin çözüme kavuşmasının ardından emeklilikte yaşa takılanlar için EYT çalışması hız kazanacak. EYT düzenlemesi için 6 adımlı çözüm haritası izlenecekken, yüz binlerin merak ettiği sorular cevap buldu.
u003cbu003eEYT'YE 6 ADIMDA ÇÖZÜM!u003c/bu003e2022 yılı içerisinde çözüme kavuşması beklenen EYT düzenlemesi için 6 adımlı yol haritası izlenecek:1. Kapsam belirlenecek2. Emeklilik şartları tespit edilecek3. Mali boyutu hesaplanacak4. Maaş hesabı yapılacak5. Uygulama biçimi tespit edilecek6. Taslak yazılıp karar alınacak
İşte EYT düzenlemesi için en çok merak edilen, 'Çalışma kimleri kapsayacak, Sadece SSK'lılar mı yararlanacak, Kısmı emeklilik gündem de mi, EYT için hangi formüller masada' gibi bir çok soru yanıt buldu. İşte detaylar...
u003cbu003e1) Çalışma kimleri kapsayacak?u003c/bu003eEmeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi, 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olan, prim ve yıl şartlarını tamamlayan ancak yaşı bekleyenleri ilgilendiriyor.
u003cbu003e2) Sadece SSK'lılar mı yararlanacak?u003c/bu003eSadece SSK'lılar değil, memurlar ve esnaf da beklenti içerisinde. Her kesim için ayrı çalışma bekleniyor.
u003cbu003e3) Kısmi emeklilik yani az primle emeklilik kolaylaştırılır mı?u003c/bu003eKısmi emeklilikte 3 şarta bakılıyor. İlk sigortalı olunan tarihten bugüne 15 yılın geçmesi, 3600 gün prim olması, kadınların 50, erkeklerin ise 55 yaşına gelmesi. Bu 3 şarttan hangisi en son tamamlanmışsa, ona göre bir emeklilik yaşı belirleniyor. Kadınlarda 58, erkeklerde 60'ı bulan yaşlar ortaya çıkıyor. Burada yaş şartının esnetilmesi gündeme gelebilecek. 3600 günü olan kadınların 50, erkeklerin 55 yaşında emekli olabilmesi bir seçenek...
u003cbu003e4) Hangi formüller gündemde?u003c/bu003e9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanların emeklilik için yaş şartı dışında kadın ise 20, erkek ise 25 yılı, işe giriş tarihine göre de 5000 ile 5975 gün primi tamamlaması gerekiyor. EYT düzenlemesi ile prim ve yıl şartlarını tamamlayanlara emeklilik yolunun açılması beklentisi bulunuyor.Gündeme gelen son formüle göre ise erkeklerin 25, kadınların da 20 yıllık primi tamamlamaları halinde emekli edilmeleri söz konusu olabilecek.
Gündeme gelen son formüle göre ise erkeklerin 25, kadınların da 20 yıllık primi tamamlamaları halinde emekli edilmeleri söz konusu olabilecek. EYT'liler bu formül ile yaşa bakılmadan emekli olabilecek. Burada emeklilik için şartlar 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı çalışmaya başlamak, erkeklerde 25 yıl yani 9 bin gün primi, kadınlarda ise 20 yıl yani 7200 prim günü tamamlamış olmak yeterli olacak.
u003cbu003e5) Peki primler yetmiyorsa ne olacak?u003c/bu003eBurada iki seçenek öne çıkıyor. Birincisi bu vatandaşların primlerini tamamladıklarında emeklilik hakkı kazanmaları. İkincisi ise primlerini borçlanma yöntemleriyle tamamlamaları. Düzenleme çıktıktan sonra vatandaşlar eğer primleri tamamsa emekli olabilecek.
Ancak primi eksik ise primi tamamlandığında emeklilik hakkını kullanacak. Ayrıca kadıların doğum, erkeklerin askerlik borçlanmalarıyla bu primleri tamamlama imkanları da bulunuyor.
u003cbu003e6) Borçlanma imkanı sağlanır mı?u003c/bu003e8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olup askerlik borçlanmasıyla işe girişi 8 Eylül 1999 öncesine çekebilenler kendilerinin de EYT'li sayılmasını talep ediyor. Ayrıca staj sigortasının başlangıç sayılıp sayılmayacağı da merak konusu.
Bu imkan sağlanırsa stajını 9 Eylül 1999 öncesinde yapmış ancak çalışmaya daha sonra başlamış olanlar da EYT kapsamına girebilecek. Bir diğer talep de esnaf ile ilgili. 4 Ekim 2000 öncesinde oda ve vergi kaydı olup Bağ-Kur kaydı olmayan esnaf da geriye dönük borçlanma talep ediyor.
u003cbu003e7) Yaş şartı düşürülebilir mi?u003c/bu003ePrim gün sayısını doldurup yaşı bekleyenler için bekleme süresini 2-3 yıl düşürmek gibi formüller de seçenekler arasında. Bir yaş sınırı konulması da söz konusu olabilir.
u003cbu003e8) Maaş nasıl hesaplanacak?u003c/bu003eEmekli maaşı hesabında 3'lü bir sistem uygulanıyor. Buna göre 2000 yılı öncesi, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası primler için 3 ayrı hesap yapılıyor.
Tüm kazançlar dikkate alınıyor, aylık bağlama oranları ve güncelleme katsayılarıyla maaş belirleniyor. EYT'lilerin emekli aylıkları da bu yöntemle hesaplanacak.
u003cbu003e9) Maaştan kesinti olur mu? Dünyada hangi formüller var?u003c/bu003eBazı Avrupa ülkelerinde bugüne kadar kesintili emeklilik modelleri uygulandı. Buna göre, emekliliğe kalan her yıl için aylıktan belli oranda bir kesinti yapılıyor.
Bu kesintinin yaş dolduğunda kalkması da söz konusu oluyor. Bu formüllerin bizde uygulanıp uygulanmayacağı çalışmalar sonucunda belli olacak.
u003cbu003e10) EYT düzenlemesi ne zaman Meclis'e gelecek?u003c/bu003e3600 ek göstergenin Mayıs'ta Meclis'e sevk edilmesinin ardından sıra sözleşmeliler ve EYT'liler ile ilgili düzenlemelere gelecek. AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, yıl içinde ele alınıp kamuoyuna açıklanacağını söylemişti.Kaynak: Takvim
