Çin ile Kanada arasında, Ottawa yönetiminin Hong Kong Özel İdare Bölgesindeki demokrasi yanlısı protestoculara iltica hakkı tanınmasının ardından ortaya çıkan gerilim, karşılıklı demeçlerle tırmanıyor.
Çin'in Ottowa Büyükelçisi Song Peyvu'nun protestocuları "şiddete başvuran suçlular olarak" değerlendirdiği ve Kanada yönetimini Hong Kong'da yaşayan vatandaşları konusunda uyardığı sözleri ülkede tepkiyle karşılandı.
Büyükelçi Song, dün Büyükelçilikte düzenlediği basın toplantısında, "Eğer Kanada tarafı Hong Kong'un istikrarını ve refahını gerçekten önemsiyorsa ve Hong Kong'da yaşayan 300 bin Kanada vatandaşının sağlığını ve bölgede faaliyet çok sayıda Kanada şirketinin güvenliğini gerçekten önemsiyorsa, şiddet suçlarıyla mücadeleye destek olmalı." ifadelerini kullanmıştı.
Song, gazetecilerin sözlerinin tehdit anlamına gelip gelmediği sorusuna, "O sizin yorumunuz." yanıtını vermişti.
Song'un sözleri Kanada basınında geniş yer bulurken Büyükelçi, diplomatik üslubun dışında tehditkar bir dil kullandığı gerekçesiyle eleştirildi. Ülkenin yüksek tirajlı gazetelerinden Toronto Sun'da yayınlanan baş yazıda, Büyükelçi Song'a özür dilemesi gerektiği belirtilerek, "Eğer özür dileyip tehditlerini geri almazsa Pekin'e geri yollansın." ifadesine yer verildi.
Ana muhalefetteki Muhafazakar Parti lideri Erin O'Toole da Çinli Büyükelçi'nin Hong Kong'da yaşayan Kanadalıları tehdit ettiğini, ya özür dilemesi ya da Kanada'yı terk etmesi gerektiğini savundu.
Öte yandan Çin yönetiminden de Song'a yönelik eleştirileri kınayan açıklama geldi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zao Lician, hükümetinin eleştiriler nedeniyle Kanada hükümetine resmi şikayette bulunduğunu, yetkililerin "ülke genelinde yayılan ve temelsiz suçlamalar içeren Çin karşıtı yorumları doğrulamadığını ve görmezden geldiğini" ifade etti.
Sözcü Zao'nun açıklamasının ardından parlamentoda konuşan Kanada Başbakan Yardımcısı Chrystia Freeland, Büyükelçi Song'un açıklamalarının, "iki ülke arasındaki resmi diplomatik ilişkilerin ruhuna uygun olmadığını" belirtti.
Kanada'nın Çin'de insan hakları adına konuşmayı sürdüreceğini vurgulayarak "Hong Kong'da yaşayan 300 bin vatandaşımız da şundan emin olsun: Kanadalı her nerde olursa olsun Kanadalıdır ve onları desteklemeyi sürdüreceğiz." ifadelerini kullandı.
Çinli telekomünikasyon şirketi Huawei'nin Mali İşlerden sorumlu Üst Yöneticisinin ABD'de hakkında açılan bir dava nedeniyle Aralık 2018'de Kanada'da gözaltına alınması, Çin ile Kanada arasındaki gerginliğe sebep olmuştu.
Çin, bu olayın ardından iki Kanada vatandaşını casusluk suçlamasıyla gözaltına almıştı.
Kanada, Çin'de kabul edilen yeni Ulusal Güvenlik Yasası'nın Hong Kong'da demokrasi yanlısı muhalefete yönelik baskılara yol açacağı eleştirilerini yönelten ülkeler arasında yer almıştı.
ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda dışişleri bakanları, 9 Ağustos'ta yaptıkları ortak açıklamada, Ulusal Güvenlik Yasası uyarınca Hong Kong'daki Yasama Konseyi seçimlerinden muhalefet adaylarının men edilmesi, söz konusu seçimlerin ertelenmesinden endişeli olduklarını bildirmişti.
Kanada eylül başından itibaren Hong Kongluların siyasi iltica başvurularını kabul etmeye başlamıştı.AA
