Rusya'nın İstanbul Başkonsolosluğu'ndan, ilk insanlı uzay uçuşunun 60. yıl dönümü dolayısıyla yapılan yazılı açıklamada, 12 Nisan tarihinin Uluslararası Havacılık ve Kozmonotluk Günü olarak kutlandığı, 2011 yılında ise Birleşmiş Milletler'in bu günü Uluslararası İnsanlı Uzay Uçuşu Günü olarak ilan ettiği hatırlatıldı.
Açıklamada şu bilgilere yer verildi;
Sovyetler Birliği 1959'da Luna 2 adlı uzay mekiğini Ay'a fırlattı ve yaklaşık 2 yıl sonra 12 Nisan 1961'de Vostok 1 aldı kapsüle benzer uzay mekiğiyle kozmonot Yuri Gagarin’i dünyanın yörüngesine gönderdi. Böylelikle Gagarin, uzaya çıkan ilk insan oldu. Gagari'nin uçuşu 108 dakika sürdü ve 327 kilometre yüksekliğe ulaştı.
Uzaya çıkan ilk kadın
Uzaya ilk insanlı uçuşa ek olarak, Rus kozmonot Valentina Tereshkova, 16 Haziran 1963'te Vostok 6 adlı uzay mekiğiyle uçuşunu gerçekleştirerek, "uzaya çıkan ilk kadın" unvanına sahip oldu. Dünyanın yörüngesinde 48 tam tur atan ve yaklaşık üç gün boyunca uzayda kalan Rus kozmonot Tereshkova, uzay mekiğinden ayrıldıktan sonra paraşütle Orta Asya'ya iniş yaptı.
Ayrıca, ilk çok koltuklu uzay uçuşunu Voshod uzay aracı ile Vladimir Komarov, Konstantin Feoktistov ve Boris Egorov 1964'te gerçekleştirdi. 1965'te Aleksey Leonov uzayda ilk yürüyen insan oldu. Soyuz-4 ve Soyuz-5 ile 1969 yılında insanlı uzay araçlarının ilk yanaşması ve mürettebat üyelerinin bir uzay aracından diğer uzay aracına geçmesi sağlandı. İlk insanlı uzay istasyonu Salyut-1 ise 1971 tarihinde kayıtlara geçti.
Bugün itibarıyla, Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ), dünya çapında insanlı uzay uçuşlarının en büyük projesi konumunda bulunuyor. Bu proje, insanlı uzay uçuşlarının gelişimine dair önceki tüm programların deneyimi ve teknolojilerini içine alan bir proje olarak öne çıktı.
Rusya, Uluslararası Uzay İstasyonunun geliştirilmesine ve çalışmasının sürdürülmesine katkı sağlıyor. 1993 yılında Uluslararası Uzay İstasyonunda çalışmalar başladığında, Rusya, uzay istasyonlarının işletilmesi konusunda 25 yıllık deneyime ve buna bağlı gelişmiş yer altyapısına sahipti. 2000 yılından itibaren, istasyonda sürekli olarak astronot bulunduruluyor. İstasyonda, Rus ve Amerikan astronotlardan oluşan mürettebatlar, birbirlerini değiştirerek birkaç ay çalışmalarını sürdürüyor.
UUI'nun teknik özellikleri
15 modülden oluşan Uluslararası Uzay İstasyonu 400 tonun üzerinde ve bir futbol sahası büyüklüğünde. Genellikle 6 mürettebatın görev yaptığı istasyonu yerden 400 kilometre yükseklikte konumlandırılmış durumda. İstasyon 1,5 saatte dünya etrafında tam bir tur atıyor. Uzay turizminin de odağında bulunan istasyonda ilk uzay turisti ABD vatandaşı Dennis Tito 2001 yılında uçuş yapmıştır. İstasyon bugüne kadar 12 turist ağırladı.
'Uzay istasyonuna bir Türk kozmonot göndermek için görüşmeler sürüyor'
Konsolosluk'tan yapılan açıklamada ayrıca, uzay araştırmaları alanında Rusya ile Türkiye'nin işbirliğinin çok somut perspektiflerinin bulunduğu vurgulandı. Rusya’ya ait Soyuz uzay aracı ile, Uluslararası Uzay İstasyonuna bir Türk kozmonotu göndermek için görüşmelerin devam ettiği belirtildi. Konuyla alakalı teklifin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a 2019 yılında Rusya MAKS Havacılık Fuarı'nda yapıldığı kaydedildi.
Açıklamada ayrıca şunlar kaydedildi;
Uzay sektöründe iki ülke arasındaki etkileşim için yasal bir zemin hazırlanıyor. Barışçıl uzay alanında işbirliği konusunda hükümetlerarası bir anlaşma taslağı değerlendirilmektedir.
Rus tarafı, Türk kozmonotlarının eğitimi ve Türkiye’nin çıkarları doğrultusunda insanlı uzay projesinin hazırlanması ile ilgili ayrıntıları görüşmeye hazırdır.