Hollanda Başarısının Ardındaki Sır Ne? -2

Görülen şu ki, Hollanda sadece ihracat yapmıyor. Çok fazla ithalat da yapıyor. 2019 yılı ithalat rakamı 514 milyar dolar. Bizde olduğu gibi dış ticaret açığı değil, fazlası veriyor. Yaklaşık 60 milyar dolar kârda olan bir ülke. Tarım sektörü de ciddi ithalat yapıyor ancak ihracat rakamlarının oldukça altında. 2019 yılında 67 milyar dolar ithalat gerçekleşmiş. Yaklaşık 35 milyar dolar artıda. En fazla yenilebilir meyve grubunda ithalat yapıyor. Yaklaşık 7,5 milyar dolarlık meyve ithalatı gerçekleştiriyor.

Baktığımızda Hollanda dünyanın en büyük turunç ithalatı yapan ülkesi. Yıllık ortalama 1 milyar doların üstünde bir ithalat gerçekleştiriyor. Burası çok önemli “bu ithalatın tamamını tüketim amaçlı almıyor.” Katma değere dönüştürüp satıyor. Dünya Ticaret Merkezi(trademap sitesi) verilerine göre Hollanda 60’tan fazla ülkeden turunç ithalatı yapıyor. Büyük pastayı Güney Afrika, İspanya, Brezilya ve Mısır kapmış. Diğer tropikal bitki olan muza da bakalım. Muz ithalatı ağırlıklı olarak tropik iklimi olan ülkelerden gerçekleşmiş. Hollanda 2019 yılında 895 milyon dolar muz ithalatı yapmış. Burada farklı bir ticaret stratejisi var. Burada örnekleri arttırabiliriz. Ayva ve narda da benzer durum söz konusu, “üretim yok ama ciddi bir ticaret var, yani reeksport var, ticari başarı var”.

Burada verileri kullanarak Hollanda ile Türkiye’yi kıyaslama yapmıyorum. Kıyaslamak doğru da olmaz zaten. Benim burada göstermek istediğim, Konya büyüklüğünde tarımsal alana sahip bir ülke, nasıl olur da bizim tarım ihracatımızı 5’e katlar? Bizim imkânlarımız da, çalışanlarımız da, topraklarımız da var. Yüksek bir tarımsal potansiyele sahibiz. Ama neden olmuyor? Neden yapamıyoruz? Nerede hata yapıyoruz diye kendi kendimize düşünmemizi sağlamayı amaçlıyorum.

Bu stratejiyi, dünyada dönen ticaret kültürünü anlamak ve bu doğrultuda stratejiler oluşturmak için; ürün bazında tüm dünya ülkelerini tek tek incelemek, tek tek pazar araştırmaları yapmak gerekiyor. Bu noktada üreticiye, ihracatçıya rehber olacak yol gösterecek çalışmaları T.C. Tarım ve Orman Bakanlığının ilgili birimleri acilen yapmalı ve ihracatçının işini kolaylaştırmalıdır. Bu noktada bugün “Amerika’nın 200’ün üstünde tarım ataşesi ve müşaviri farklı ülkelerde çalışmakta ve âdeta tarımsal istihbarat yapmaktadırlar.”

Hollanda bir örnek ama benzer başarıyı Belçika’da da görüyoruz, Avrupa’nın farklı ülkelerinde de, Amerika’da da görüyoruz. Bu başarıyı sadece yüksek teknolojiye ve inovasyona bağlamak, topu taca atmak anlamına gelmektedir. Bu kolaycılıktır! Ticaret anlayışımızı ve mevcut çalışmalarımızı gözden geçirmemiz gerekiyor. Bu cephede yapılacak çok iş var. Zaman kaybetmeden harekete geçmeliyiz!

Ticaret kapasitesinin arttırılması sorumluluğunu sadece tüccarlara, ihracatçılara atamayız, atmamalıyız. Birlikte çalışmalıyız! “Devlet ve ihracatçı el ele vermeli ve ticaret fırsatlarını birlikte keşfetmelidir.” Pazar araştırması ile ilgili Bakanlıkta birimler oluşturulmalı ve düzenli olarak bu çalışmalar güncellenmelidir. ABD tarım ataşeliği ağını, 1862 yılında kurmuştur. Bu konuda zaman kaybetmeksizin yurt dışında temsilci atağına geçmeliyiz. Bunun için “elçiliklerde daha fazla tarım ataşesi ve müşavirinin görevlendirilmesi gerekmektedir.” Bu rakam öyle üç beş kişi ile değil; yüzleri bulmalıdır.

Yerinde elde edilen bilginin maliyetini hiç dert etmeyelim, artan ticaret hacmi ile zaten karşılayacağız bunu; yeter ki çalışalım, yeter ki liyakatli kadrolara fırsat verelim, yeter ki liyakatli kadrolarla sahaya inelim.

Hollanda’nın başarısının temelinde, tarım üniversitesi ‘’Wageningen” gelir. Her bir anabilim dalı, fakülte düzeyinde çalışır. Teknoloji üretir, tohumluk geliştirir, damızlık hayvan ve fide üretimi sanayileştirilmiştir. Bitki doku kültürü-biyoteknoloji sanayisi ve seracılık en üst düzeyde mükemmeliyet merkezlerinde yürütülür. Üniversite-sanayi iş birliği en üst düzeyde gerçekleştirilmiştir. Ülkemizde hiç olmayan ya da pamuk ipliği ile birbirine bağlı üniversite-sanayi iş birliği söz konusudur, maalesef. Bu pilav çok su kaldıracağı için burada kesiyorum. Başka bir yazımda bunu ele alabilirim.

Verimli bir hafta geçirmeniz dileğiyle.