Seçim Sonuçlarında Teknoloji

Bir seçim dönemini geride bıraktık, uzun ve seçimsiz bir süre boyunca 2023 hedeflerine yoğunlaşacağımız bir döneme girdik. Her ne kadar seçim geride kalmış olsa da birçok bölgede adayların birbirine yakın oyları ile yapılan itirazlar seçim sisteminde insan hatası kaynaklı durumları öne çıkarmış oldu.
Bu seçimde partilerin bir kısmı her bir sandığın sonuçlarını takip edebilmek için yazılım sistemleri kurdular. Bu sistemlerden MHP’nin kullandığı Tek Çatı sistemi gibi bazı sistemler her bir sandık sonucu girildiğinde bunu YSK sonuçları ile otomatik karşılaştırabiliyor. Bu da özellikle sayım döküm cetvelinden sandık sonuç tutanağına geçirilirken ve sandık sonuç tutanağından elektronik YSK sistemine geçirilirken yapılan insan hatalarını uyarılar vererek göz önüne getiriyor.
Aslında her partinin YSK’nın sahip olduğuna benzer bir seçim sistemi kurması anlamına gelen bu yöntem şaibesiz seçimler için çok güçlü bir araç. Sandık başında bulunan parti müşahidi oy sayılırken orada bulunuyor, sonuçları gözlüyor, ıslak imzalı tutanak kopyasını alıyor ve parti de bu tutanağı kendi sistemine giriyor ise, her bir seçim bölgesindeki oyların YSK ile karşılaştırılması basit bir yazılım fonksiyonu haline geliyor.
Bu seçim sistemlerinde bir sonraki aşama, sonuçları geçmiş seçimler ile karşılaştırarak bunlardaki anormallikleri ortaya koyan bir yapay zekâ olabilir. Bu sayede örneğin bir sandıkta bir önceki seçimlerde 131 olan bir oy 11’e düşmüşse, ya da bir bölgede daha önceki 4 seçimde ortalama 20 olan geçersiz oy pusulası sayısının bu seçimde 100’e çıkmış olması ve benzeri durumlar da bu sistemler tarafından aykırılık olarak uyarı verilebilir. Bu sayede girildiği anda yazılım tarafından saptanan aykırılık çok hızlı bir şekilde sandık sorumlusu, bölge sorumlusu telefonlarına mesaj olarak bildirilerek, sayım sonuçlarına daha sandık kapanmadan itiraz mümkün olabilir.
Diğer yandan bu şekilde bir veri elde var ise büyük veri kapsamında daha da kıymetlendirilebilir. Partilerin dönem dönem belli bölgelerde yaptıracakları dar kapsamlı anketlerin sonuçlarının önceki verilere göre oluşturacağı eğilim ile ülke geneli için seçim tahminleri yapabilmek de mümkün. Bununla beraber bölgesel olarak alınabilecek vatandaş profil ve eğilim bilgilerinin girilmesiyle başarılı olunamayan bölgelerdeki ortak vatandaş beklentisini sistemin ortaya koyması mümkün olur. Bu da genel ya da yerel olarak hangi söylemlerin üzerinde durulması gerektiğini ortaya koyar.
Zaman akışı içerisinde, ülke genelindeki ses getiren söylemlerin, her bir seçim bölgesini etkileyebilecek yerel başarı, başarısızlık, yolsuzluk, standart görevlerin üzerine çıkabilen belediye çalışmaları gibi birçok olayın da bu sisteme tanımlanmasıyla, her bir olayın yereldeki ve geneldeki sonuçları nasıl etkilediği gözlenebilir.
MHP Genel Başkanı Dr. Devlet Bahçeli en son konuşmasında, “seçimi kazanmak için bir oy fazla almanın yeterli olduğunu” belirtmişti. Bu, aslında bundan sonraki dönemde vatandaşın oyunun kıymetleneceği ile ilgili de önemli bir vurgu oldu. Son seçim sonuçları ve bu ittifaklar dönemi gösteriyor ki, artık vatandaşın her “1” oyu önemli. Bundan önce seçimlerde oy vermeyen ya da kitlesel akımlarla oy veren seçmen dahi bunun farkına varacaktır. Geçmişte “uzman sistemler”, “karar destek sistemleri” isimleriyle örnekleri belirmeye başlayan yazılımlar bugün büyük veri ve yapay zekâ ile kıymetleniyor. Vatandaşın oyunu almanın eskisinden daha zor olacağı önümüzdeki dönemde, Siyaset ve politika üretenler için de bu ve benzeri sistemler, o “1 oy”un nasıl alınacağını bulmak için birer yardımcı olarak kullanılacaklardır.