Ankara-Moskova görüşmeleri ve samimiyet
Gözler, Moskova’da gerçekleşen Türkiye ve Rusya Cumhurbaşkanlarının müzakerelerindeydi. Liderlerin beden dili ve üslup konusundan tutun da açıklamalarının satır aralarına kadar konuşuldu. Hatırlatalım ki, her iki devlet başkanının 2019 yılından bu yana, onuncu toplantısıydı.
Moskova, Vladimir Putin ve Recep Tayyip Erdoğan görüşmelerine 23 Ocak 2019 yılında Suriye sorununun çözümü için Rusya-Türkiye–İran’ı bir araya getirecek şekilde ev sahipliği yapmayı kabul etti.
Böyle bir zirve, Soçi'de 14 Şubat 2019'da gerçekleşti. Rusya ve Türkiye liderlerinin yanı sıra İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin de katılımıyla üçlü zirve yapıldı. Toplantının teması, İdlib eyaletindeki durumun ve Suriye Anayasa Komitesinin kurulması sürecinin (yeni bir Suriye Anayasası geliştirmeyi amaçlayan) sorunları oldu. Taraflar, aynı zamanda ABD Başkanı Donald Trump'ın Aralık 2018'de yapılan, Suriye'den ABD askerlerinin geri çekilmesiyle ilgili açıklamalarını olumlu karşıladılar.
8 Nisan 2019'da Vladimir Putin ve Recep Tayyip Erdoğan, Moskova'daki üst düzey Rus-Türk iş birliği konseyinin sekizinci toplantısına katıldı. Orada enerji alanında ortak stratejik projelerin uygulanması da dahil olmak üzere ikili iş birliği konuları ele aldı. (Gaz boru hattı "TürkAkım", nükleer santral "Akkuyu") Rus özel sermaye fonu ve Türk egemen fonunun iki ülkenin ekonomilerine yatırım yapmak için 1 milyar dolarlık bir platform oluşturacağı belirtildi. Görüşmelerin ardından, Rusya ve Türkiye Cumhurbaşkanları vize rejiminin serbestleştirilmesi yönünde hareket etme ve profesyonel sürücüler için vizelerin kaldırılması konusunu çözme niyetini dile getirdiler.
27 Ağustos 2019. Vladimir Putin ve Recep Tayyip Erdoğan, Moskova Zhukovsky bölgesinde Maks-2019 Uluslararası Havacılık Fuarı'nı ziyaret etti. Orada geçen müzakerelerin konusu, Rus uçaklarının ortak üretimi oldu. Su-35 ve yeni Su-57 uçağı üzerinde olası bir çalışma için iş birliği sağlandı ve İdlib de dahil olmak üzere Suriye'deki teröristleri etkisiz hale getirmek için ek önlemler tartışıldı.
16 Eylül 2019'da Ankara'da, Rusya–Türkiye-İran Suriye Zirvesi düzenlendi. Başkanlar, bu ülkede, özellikle kuzeydoğu ve İdlib ilinde terörle mücadeleyi tartışmaya devam ettiler. Zirvenin sonunda Suriye Anayasa Komitesinin katılımcılarının bir listesi kabul edildi. Buna ek olarak Vladimir Putin ve Recep Tayyip Erdoğan arasında ikili görüşmeler düzenlendi. Görüşmeler basına kapalı gerçekleşti.
22 Ekim 2019'da, Soçi’de cumhurbaşkanları, Türk askerinin Barış Pınarı Operasyonu'nun başlamasından sonra Suriye'deki durumu tartıştılar ve mutabakat zaptı imzaladılar.
8 Ocak 2020'de İstanbul'da, Vladimir Putin ve Recep Tayyip Erdoğan, TürkAkım doğal gaz boru hattının resmi açılış törenine katıldı. İkili görüşmelerde, ABD’nin Kasım Süleymani'yi öldürmesinin ardından ABD-İran krizinin tırmanmasını tartıştılar. Rusya ve Türkiye liderleri aynı zamanda Libya konusunu ele aldı ve çatışan taraflara ateşkes çağrısında bulundu.
19 Ocak 2020'de Berlin Zirvesi’nde Vladimir Putin ve Tayyip Erdoğan, Libya'daki durumun çözümüne ilişkin ikili görüşmeler gerçekleştirdi. Türkiye ve Rusya, Berlin'de bir konferans için ön koşullar oluşturarak, ateşi durdurmak için Libya'da taraflara çağrıda bulundu. Erdoğan basına "Ortak çabamız, sahada nispi sükûneti sağladı. Girişimlerimizin meyvesini Berlin Zirvesi’nde toplanabilmiş olmasıyla alacağız" ifadesinde bulundu.
Bu görüşmeler sorunun çözümüne katkıda bulunması için atılan adımlar olsa da, taraflardan birinin samimi olduğunu düşünmemekteyiz. Türkiye tarafı bölgede düğümün çözülmesi için haklı olarak yaptığı bütün girişimlerde açık ve net olsa da ne yazık ki bunu Putin için söylememiz yanlış olur.
