Türk Konseyi: Beklenenler ve beklentilerimiz
Türkiye önemli bir toplantıya ev sahipliği yapıyor. Türk dünyasının uluslararası örgütü olan Türk Konseyi’nin veya Türk Keneşi’nin 8. Zirvesi İstanbul’da düzenlenecektir. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla zirveye Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Cabarov, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbangulu Berdimuhamedov, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın gelecekleri beklenilmektedir.
Konseyin 8. Zirvesi’nin bir öncekilerden farklı geçeceği bilinmektedir. Bazı değişikliklere imza atılacak ve önemli kararlar alınması söz konusudur. İlk olarak en önemli gelişme ve hatta bizleri de sevindiren olaylardan biri de Türkmenistan’ın gözlemci üye olarak katılmasıdır. Konsey Genel Sekreteri Bağdat Amreyev’in aylar önce Aşkabat’a giderek Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhammedov ve Dışişleri Bakanı Raşid Meredov ile görüşerek Türkmenistan’ın Konsey’e katılması yönünde görüşmelerde bulunmuştur. Hatta bu görüşmelerde Türkmenistan’ın Türk Keneşi’ne özel statüde katılma konusu gündeme gelmiştir.
Başarılı iş birliği sonucu Türkmenistan’ın gözlemci olarak katılımı oy birliği ile kabul edilmiş ve ardından 2020 dönem başkanlığını üstlenen Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhammedov’a tebrik mektubunun gönderilmesi önemli gelişmelerden biridir. Mektubunda Türkmenistan’ın Konsey’e katılmasından dolayı mutlu olduğunu bildiren Aliyev, Türk Konseyi’nin “Türkçe konuşan halklar ile ortak kültürel köklere, aynı tarihe sahip ülkeler arasındaki birlik ve verimli faaliyete katkıda bulunan” önemli bir kuruluşa dönüştüğünü yazdı.
Türkmenistan’ın da ilk başta gözlemci üye sıfatında katılması Türk dünyası açısından birlik ve beraberlik adına atılan önemli adımlardan biri olarak değerlendirilmelidir.
Diğer bir önemli gelişme ise Türk Konseyi’nin isim değişilmesine gitmesidir. Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi, yani Türk Konseyi adını ‘Türk Dili Konuşan Ülkeler Örgütü’ olarak değiştirme kararı alınacak. ‘Türk Dili konuşan ülkeler’ kelimesi bizi tam tatmin etmese de ‘Türk Konseyi’ (Türk Keneşi) olarak kısaltılmış adı daha samimi ve cazip gelmektedir. Elbette ki, Türk Dili Konuşan Ülkeler yerine Türk Devletleri tabiri ruhumuzu okşasa da coğrafi şartların denge politikasını da görmezden gelemeyiz. Ama güçlenen Türk dünyası adına şimdilik şekil şemail ‘‘takıntımızı’’ ertelemiş gözükelim.
Üçüncü önemli gelişme ise örgüt başkanlığının, Azerbaycan’dan Türkiye’ye devredilmesi bekleniyor. Türk Konseyi’nin Dönem Başkanlığı bir takvim yılı boyunca üye ülkeler tarafından yürütülmektedir. Alfabetik sıraya göre üstlenilen dönem başkanlığı Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’den, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a geçecektir.
Türk Konseyi’nin resmi açıklamasına göre, “Dijital Çağda Yeşil Teknolojiler ve Akıllı Şehirler” temasıyla düzenlenecek zirvede liderler, oldukça yoğun gündem maddeleri üzerinde görüşmelerde bulunarak, teşkilatın geleceğini ilgilendiren bir dizi önemli konuda kararlar alacaktır. Bu tarihi zirvede Türkmenistan’ın gözlemci üye olarak teşkilata katılımı, üçüncü ülkeler ve kurumlarla ilişkilerin ve gözlemci üyelik kriterlerinin belirlenmesi, Türk Yatırım Fonu’nun kuruluşunun tamamlanması ve teşkilatın orta ve uzun vadeli hedeflerini ve programını ihtiva eden Türk Dünyası 2040 Vizyonu’nun onaylanmasına ilişkin kararların alınması beklenmektedir.”
Bizim de beklentilerimizin arasında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin de Türk Konseyi’ne ilk olarak gözlemci üye statüsünde katılması bulunmaktadır. Bazı uluslararası ve bölgesel siyasi aktörleri göze alarak Kıbrıs’ın üye ülke olması yolunda engelleri aşacağımıza inanıyorum. Bu durum kanaatimce 8. Zirve olmasa bile, önümüzdeki zirvelerde gerçekleşmesi zor olmayan bir şey olacaktır.
