Kırgızistan-Tacikistan sınır çatışması ve bölgede oynanan oyunlar
Kırgızistan ve Tacikistan arasında yıllardır anlaşmazlık olan sınır sorunu, Nisan 2021’de çıkan silahlı çatışma ile ciddi bir boyuta ulaştı. Olayın üzerinden aylar geçmesine rağmen bölgede karşılıklı anlaşmazlıklar ve süregelen gerginlik had safhaya ulaştı. Kırgızistan Milli Güvenlik Devlet Komitesi Başkanlığından, 14 Eylül 2022 tarihinde yapılan resmi açıklamada, Batken’e bağlı Bulak-Başı köyünde Tacik askerler, ateşkes emrine uymadan, Kırgız askerlerini öldürdüğünü ve köprüyü vurduğunu duyurmuştu.
Tacikistan’ın Kırgızistan’la ikili belirlenen sınırları kabul etmeyerek düzenlediği saldırılarda 100’den fazla sivil ve asker hayatını kaybetti. İki ülke arasında barışı hedefleyen bir protokol imzalandı. Kırgızistan Milli Güvenlik Devlet Komitesi Başkanı Kamçıbek Taşiyev ile Tacikistan Milli Güvenlik Devlet Komitesi Başkanı Saymumin Yatimov’un Tacikistan’ın sınır şehri İsfara’daki buluşmasında, daha önce görüşüldüğü 38-39 ve 42 No’lu anlaşmaya dayalı 4 Sınır Noktasını açık bırakma kararı aldığı bildirildi. Ancak sınırdaki yerel halk bu karara karşı çıktığını sürdürüyor. Öte yandan Birleşmiş Milletler toplantısında sınır çatışması gündeme getirilmesine rağmen her hangi bir adım atılmadığı görüldü. Rusya Devlet Başkanı Putin’in Tacikistan Cumhurbaşkanı İmomali Rahmanov’a Onur Ödülü’nü takdim etmesi Kırgız halkının öfkesine sebep oldu. Ayrıca İran’ın son zamanlarda Tacikistan’a artan özel ilgisini de ciddi şekilde dikkate almak lazım.
Kırgızistan’da sınır çatışmasının ardından halkın hem iktidara hem de Kırgızistan Savunma Bakanlığına güvensizliği artmıştı. Son olarak Eğitim ve Bilim Bakanı’nın rüşvet yoluyla yakalanması Caparov’un yönetimi, halkın bir kez daha tepkisine maruz kalmıştı. Bunun karşılığında Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, 3 gün önce aynı anda dört bakanın görevine son verdi. Kırgızistan Eğitim ve Bilim Bakanı FETÖ bağlantılı Almazbek Beyşenaliyev’in, rüşvet alırken suçüstü yakalanarak gözaltına alınması, FETÖ bağlantılı devlet memurlarını rahatsız etti. Öte yandan, Kırgızistan Meclis Başkanı Talant Mamıtov’un kendi isteğiyle istifasını vermesi kamuda şüpheleri getirdi.
Bugün Kırgızistan Parlamentosunun acilen çağrılması ve basına kapalı olağanüstü toplantı yapılması halkı tedirgin etmeye devam ediyor. Sonuç itibariyle, sınır çatışmasının nihai kararının halka açıklanması, dört bakanın yerine yeni bakanların ivedi bir şekilde atanması özellikle Meclis Başkanına gelecek insanın merak sorusu olarak kalıyor. Kırgızistan’da iktidardaki yeni değişiklikler kalıcı çözüm olacak mı sorusu belirsizliğini koruyor.
