Bütöv Azerbaycan düğünü
31 Aralık, Türkmençay anlaşmasıyla ikiye bölünen, Güney Azerbaycan ve Kuzey Azerbaycan arasında yer alan, Araz nehrinin, iki tarafında da yaşayan Azerbaycan Türklerinin, sınırları yerle bir ederek, nehrinin kıyısında yürüyüş yaparak, dikenli telleri kırarak kardeşlerine kavuşmak için kendilerini nehrin sularına attıkları ve birbirine kavuştuğu gündür. Araz nehrinin her iki tarafına toplanan insanlar haftalarca gece-gündüz birlik sloganlarıyla Azerbaycan Türklerinin bir millet olduğunu Dünya gündemine taşıdılar. Bu olaydan sonra 31 Aralık Dünya Azerbaycanlıların Dayanışma Günü olarak tarihe geçti.
Hep hasret ve acı simgesi olan Araz da o gün sevinçliydi ve hiç bir zaman kıyısında bu kadar insanı bir arada görmemişti. Hep dikenli tellerle mahpus hayatı yaşayan nehir de özgürlük şarkısı söyler gibiydi. Bu mahpusa yaklaşanı tellerine dokunur dokunmaz elektrik çarpardı ya da emperyalist kurşunuyla hayata veda ederdi. Ama bu defa öyle olmadı…Kuzeyli Güneyli Azerbaycan onun ziyaretine gelmiş ve onu kurtarmıştı.
Bu sadece bir sınırın yıkılması değil, aynı zamanda insanların içinde korkunun yıkılması, emperyalizme karşı başkaldırının ve özgürlüğün hasreti, kimliği kalbine gömmüş bir milletin uyanışıydı. Artık insanlarda SSCB korkusu yok, onlar Fars şovenist esaretinde kalmış öz kardeşlerine kavuşmak istiyordu, bir olmak istiyordu. Artık Araz’a hasretle değil, gururla bakmak istiyorlardı. Her iki tarafta bir birini tanıyan yahut tanımayan insanlar sınıra doğru akıyordu. Artık onlar bir Araz idi ve Araz’a kavuşuyorlardı. Seslerini duyurmak için diğer tarafa bağırıyordular, artık susmayacaklar, yılların suskunluğunu Araz’da boğdular.
Bu suskunluğun bozulmasının bir bedeli de olacaktı. Yükselen meydan hareketi ve bağımsızlık arayışının mutlaka karşılığı olmalı ve gözdağı verilmesi gerekecekti. SSCB bunu kabul edemez ve diğer milletlere ders olsun diye Azerbaycan’ı daha da sıkı yönetim altında tutmağa devam etmekteydi. 20 Ocak (Yanvar) sanki SSCB tarafından verilmiş bir cevap idi. Kanla boğmak istediği milletin korkacağını ve geri duracacağını zannetti. Tanklarla ve ordusuyla Bakü’de katliam yaşattı. Emperyalist bir devlete baş kaldırmanın hesabını soruyordu, azatlık isteyen toplumun gözünü korkutuyordu.
Lakin Azerbaycan Türklerindeki azadlık sevdası korkuya baş eğmedi, hep direndi, yeniden uyandı. Moskova’nın kanla verilmiş yanıtı aslında kendi sonunu da hızlandırdı çünkü, Azerbaycan Türkleri bunca baskılara yılmadı ve aradığını dökütülen kanında buldu.
31 Aralık Dünya Azerbaycan’lılarının Dayanışma günü Azerbaycan Türk’lerinin birlik ve beraberlik simgesi olarak tarihe geçti. Şuan dünyada 50 milyondan fazla Azerbaycan Türkü yaşamakta. ABD’de yaklaşık 1 milyon, Arjantin’de 12 bin, Brezilya’da 75 bin, Kanada’da 170 bin, Meksika’da ise 27 bin Azerbaycan Türkü yaşıyor. Amerika kıtasında yaşayan Azerbaycanlıların büyük çoğunluğunu Güney Azerbaycandan göç etmiş soydaşlarımızdır. Azerbaycanlıların çoğunlukla yaşadığı ikinci kıta Avrupa kıtasıdır. Verilere göre, Rusya'da milyonlarca (çeşitli verilere göre 1.5-2 milyon), Ukrayna, Belarus, Almanya, İngiltere'de yüz binlerce, Norveç, Danimarka, İsveç, Macaristan, Fransa, İtalya'da on binlerce, Polonya, İspanya, Avusturya, Arnavutluk, Finlandiya, Portekiz'de on binden fazla Azerbaycan Türkü yaşamaktadır.
Azerbaycan diasporasının üıüncü büyük bölümü Asya kıtasına yerleşmişler. Bangladeş, Hindistan, Afganistan, Pakistan, Ürdün ve Orta Asya cumhuriyetlerinde yüz binlerce, Endonezya, Çin, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Suudi Arabistan ve Suriye'de on binlerce Azerbaycan Türkü vardır. Aslında bu rakamlara bakıldığında diasporanın güçlü olmaması iç acısından başka bir şey değildir. Azerbaycan’ın sorunlarını ve gerçeklerini dünya kamuoyuna duyurmakta ve sorunları gündem yapmakta çok başarısızız. Yalnız biz hala da umutluyuz, umarız, bu kadar şanlı ve kanlı tarihe sahip olan toplum yeniden sözün gerçek anlamında dayanışma gününü sergileyecektir.
Azerbaycan Türklüğünün nezdinde bütün soydaşlarımızın Dayanışma Gününü tebrik ediyor, Karabağ sorunu başta olmak üzere diğer sorunların da birlik ve dayanışma içerisinde en kısa zamanda çözülmesini temenni ediyoruz. Dayanışma günün kutlu olsun, Birleşik ve Bütün (Bütöv) Azerbaycan !